Zoektocht alternatieve ammoniakproductie; leerstoel jongeren en alcohol
WILRIJK – De productie van ammoniak – een heel belangrijke chemische bouwsteen, onder meer als onderdeel van synthetische meststoffen – is één van de voornaamste bronnen van CO₂-uitstoot. Door de bundeling van twee verschillende technologieën hebben wetenschappers van KU Leuven en UAntwerpen een CO₂-vrij alternatief ontdekt. Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door de Vlaamse overheid.
In een eerste fase komt plasmatechnologie aan bod, de onderzoeks-expertise van professor Annemie Bogaerts, gewoon hoogleraar departement chemie UAntwerpen, Campus Drie Eiken Wilrijk . ‘Een eerste horde om ammoniak te produceren, is het splitsen van het stikstofmolecule N₂. Dat is een erg stabiele molecule, door de drievoudige binding tussen twee stikstofatomen. In plaats van de hoge temperaturen en druk van Haber-Bosch gebruiken wij een plasmareactor.’
‘Plasma krijg je door gas te verwarmen of door er elektrische energie in te brengen. Zo ontstaat er een cocktail van verschillende reactieve deeltjes waarin nieuwe chemische reacties mogelijk zijn. In de plasmareactor vormen zich elektrische ladingen en hoge temperaturen, vergelijkbaar met een bliksem. In deze omstandigheden is het mogelijk om het stabiele stikstofmolecule N₂ te splitsen. Door reactie met zuurstof ontstaan er vervolgens stikstofoxides.’
‘We hebben een overtuigend concept gevonden, nu is het zaak om dit idee uit te werken tot een industrieel proces. Dit gebeurt eerst met een pilootopstelling in het labo. Uiteindelijk willen we komen tot een functionele toepassing die kan bijdragen aan de strijd tegen klimaatopwarming.’
In januari start de Leerstoel Jongeren en Alcohol aan de Universiteit Antwerpen. Bedoeling is het overmatig alcoholgebruik bij jongeren in ons land beter in kaart brengen en terug te dringen. De mosterd (en de financiering) voor de Leerstoel komen uit Nederland, waar de zogeheten alcoholpoli’s hun nut al ruim bewezen.
Uit onderzoek van het Intermutualistisch Agentschap (IMA), het UZA en UAntwerpen blijkt dat er in 2018 in België meer dan 2 200 jongeren met een alcoholvergiftiging op de spoeddienst werden opgenomen. Ander onderzoekt leert dat één op de drie zeventien- en achttienjarigen minstens één keer per maand aan bingedrinken doet. Professor Guido Van Hal, hoogleraar sociale geneeskunde aan de UAntwerpen Campus Drie Eiken Wilrijk: ‘Alcoholgebruik leidt niet alleen tot gezondheidsschade op korte, maar ook op langere termijn. Beschadiging en verminderde ontwikkeling van de hersenen zorgen voor een verlies aan intellectueel kapitaal, en hebben ook een negatief effect op de emotionele en de impulscontrole. Er is niet alleen een stevige impact op de drinkende jongere zelf, nee, de hele samenleving lijdt er onder.’
Nederland staat een heel pak verder dan Vlaanderen in de aanpak van alcoholmisbruik bij jongeren. In poliklinieken worden jongeren met een alcoholintoxicatie behandeld en volgen ze een speciaal programma om toekomstig misbruik te vermijden. De Nederlandse aanpak krijgt nu navolging in Vlaanderen. In januari 2021 start de ‘Reinier de Graaf Leerstoel Jongeren en Alcohol’ op de Universiteit Antwerpen. Van Hal: ‘In ons land is er nog veel werk, zowel op het vlak van registratie als op het terugdringen van het herval. Een doctoraatsstudent zal zich onder meer focussen op een efficiënter registratiesysteem, en zal werken rond preventie en bewustmaking. Binnen de leerstoel zal ook een pilootproject voor de eerste Vlaamse alcoholpoli, in het UZA, worden gerealiseerd.’ (EM / Foto UAntwerpen)
