ZNA informeert zorgverleners over vasten met diabetes
ANTWERPEN – Om zorgverleners beter te informeren over vasten met diabetes tijdens de ramadan, lanceren ZNA en de Diabetes Liga een visuele educatiemap. Die beantwoordt voor het eerst de vragen die elke ramadan terugkeren en ondersteunt alles met toegankelijk beeldmateriaal. Vasten bij personen met diabetes is niet zonder gevaar. Het kan leiden tot een te lage of hoge bloedsuikerspiegel en zelfs levensbedreigend zijn
De map speelt in op twee noden. Eerst en vooral is kennis van zowel diabetes als de ramadan voor veel zorgverleners niet vanzelfsprekend. Om deze doelgroep kwalitatieve zorg te bieden, is inzicht nodig in hun culturele en religieuze achtergronden. Daarnaast bemoeilijken taalbarrières soms een doeltreffende educatie.
Tijdens de ramadan mogen gelovige moslims gedurende ongeveer 30 dagen van zonsopgang tot zonsondergang onder meer niet eten, drinken en medicatie innemen. Hoewel de koran personen met diabetes tijdens de ramadan vrijstelt van vasten, doen veel moslims met diabetes toch mee. Dit kan leiden tot acute complicaties, gevaren voor de gezondheid en zelfs tot opname in een ziekenhuis.
De educatiemap geeft zorgverleners handvaten om op visuele wijze de educatie te starten, het onderwerp ramadan bespreekbaar te maken en patiënten tijdens de consulten te informeren. Er komen aspecten aan bod, zoals de medische en islamitische beoordeling voor deelname aan de ramadan, mogelijke complicaties, het medicatiebeleid, de voeding, lichaamsbeweging en glucosemetingen tijdens het vasten. Beeldmateriaal als foto’s, pictogrammen en schema’s ondersteunt de uitleg en houdt rekening met de cultuur van de moslims. De educatiemap is bruikbaar voor anderstalige patiënten en/of analfabeten. Na afloop van het gesprek ontvangt de patiënt een folder met aandachtspunten. Net als de folder is ze gratis te downloaden of op te vragen bij de Diabetes Liga.
De map werd gemaakt door Ziekenhuis Netwerk Antwerpen en de Diabetes Liga. Diëtiste en diabeteseducator Malika El Moussaoui van ZNA Middelheim. ‘Om zorgverleners vertrouwd te maken met de eigenheden van de ramadan, hebben we een heel visuele educatiemap en folder uitgewerkt. Zo wordt het makkelijker om het advies na te leven.’ Dr. Luk Buyse, voorzitter van de Diabetes Liga: ‘Studies tonen aan dat een consult vóór de ramadan het risico op een te lage bloedsuikerspiegel kan verlagen.’
De vakliteratuur beveelt aan om twee maanden voor de ramadan (dit jaar zondag 3 april) een eerste consult te houden. Tijdens het eerste gesprek peilt de zorgverlener of de patiënt wil deelnemen en schat hij in of het risico voor de patiënt hoog of laag is. Bij deelname aan de ramadan maakt de zorgverlener vervolgens een individueel behandelplan op voor tijdens de ramadan. Dit omvat eventuele wijzigingen aan de medicatie, aandachtspunten voor voeding, lichaamsbeweging en zelfcontrole van de bloedsuikerspiegel. Tijdens de ramadan volgt een tweede consult, na afloop een derde.
Vlaanderen telt ongeveer een half miljoen moslims, waarvan er 35 000 diabetes hebben. Bij de Marokkaanse groep vasten bijna negen op de tien gelovigen alle dagen van de vastenperiode, bij de Turkse herkomstgroep gaat het om iets meer dan de helft. Meer info: https://bit.ly/ZNA_diabetes_ramadan, www.diabetes.be/ramadan. (EM /Foto ZNA)
