Zeldzame achttiende-eeuwse haardplaat terug bezorgd aan familie d’Ursel
BORNEM – Tijdens de lockdownperiode maakte Dominique de Ville de Goyet van de gelegenheid gebruik om orde op zaken te stellen in zijn kasteelhoeve in Waals-Brabant.
In één van de bijgebouwen (her)ontdekte hij een gietijzeren haardplaat van bijna een vierkante meter groot en enkele centimeters dik. Ze was versierd met het wapenschild van de familie d’Ursel en bleek afkomstig uit het hôtel d’Ursel, hun Brusselse stadsresidentie die in 1960 werd gesloopt.
De zeldzame achttiende-eeuwse haardplaat werd ontworpen door Laurent-Benoit Dewez, de architect die het hôtel vanaf 1769 verbouwde en opnieuw oprichtte, en gemaakt door zijn jongere broer Michel Dewez. Dominique de Ville de Goyet besliste om de plaat te schenken aan het kasteel van Hingene, de voormalige zomerresidentie van de familie d’Ursel. Intussen kreeg ze een conservatiebehandeling en vandaag werd de plaat opnieuw in een open haard geplaatst.
Gedeputeerde Jan De Haes (N-VA): ‘Dominique de Ville de Goyet had in 2005, tijdens restauratiewerken aan zijn kasteel, heel veel oude dingen weggegooid maar sommigen had hij bewaard in een bijgebouw. Dat gebouwtje werd nu op zijn beurt hersteld en op die manier herontdekte hij de gietijzeren haardplaat.’
‘Hij kwam tot de vaststelling dat de plaat is versierd met het wapenschild van de familie d’Ursel: een schildhoofd met drie meerlen, geplaatst op een mantel, gevoerd met hermelijn en getopt met de hertogelijke kroon van het Heilig Rijk. Vervolgens nam hij contact op met Baudouin d’Ursel, de historicus van de familie. De haardplaat krijgt hoe dan ook een nieuw leven hier in het kasteel.’
Serge Migom van de provinciale Dienst Erfgoed: ‘’Ik herkende de haardplaat meteen. In 2018 was ik curator van de tentoonstelling over het verdwenen hôtel d’Ursel, dat in de jaren ’60 plaats moest maken door de uitbreiding van het Centraal Station in Brussel. Alleen ben ik niet helemaal zeker of ze zich bevond in het grote of het kleine salon.’
De gietijzeren haardplaat weegt 177 kilogram. Koen De Vlieger, directeur van kasteel d’Ursel: ‘De plaat beschermt de achterwand van een open haard tegen barsten en afbrokkelen. Het gietijzer neemt ook warmte op die anders verloren gaat en geeft ze opnieuw af aan de kamer. Zo werkt de plaat als een radiator, die de efficiëntie van een haardvuur met 50 procent kan vergroten.’
‘Het leuke is dat er voortdurend dingen opduiken die ooit eigendom waren van de familie. Ik ben er zeker van dat – wanneer dit in de pers verschijnt – er opnieuw mensen zullen vaststellen dat ook zij nog iets unieks van de familie d’Ursel – al dan niet bewust – in hun bezit hebben. Het merkwaardige is dat in heel het kasteel slechts één van de zestien schouwen in aanmerking komt om er de haardplaat in onder te brengen. Het lijkt wel of ze er voorbestemd voor was.’
Overigens kwam tijdens coronatijd nog een ander verloren gewaand stuk van kasteel d’Ursel boven water: een terracotta bloempot van 1902. De schenkers ervan vroeger echter om er niet meer ruchtbaarheid aan te geven. De openingsuren van het kasteel zijn afhankelijk van de geplande activiteiten. Je vindt alle informatie op https://www.kasteeldursel.be/kalender.html. Het park is vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang.
Edwin Mariën
Antwerps Persbureau
