Werk van Jakob Smits in dialoog met dat van Jules Schmalzigaug in Mol
MOL – Zondag opent Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) in het Jakob Smitsmuseum in Mol ‘Jules Schmalzigaug versus Jakobs Smits’. In deze tentoonstelling brengt men het werk van Jakob Smits in dialoog met dat van zijn jongere kunstbroer Jules Schmalzigaug, de enige Belgische futurist. De expo loop tot en met zondag 8 mei.
Conservator Karen Delfosse: ‘In september starten de verbouwingen. Dan wordt het museum uitgebreid met de voormalige conciërgewoning. Tot dan lopen er nog twee tentoonstellingen, te beginnen met ‘Jules Schmalzigaug versus Jakobs Smits, waar zo’n 150 werken hangen.’
Curator Piet Deceuninck (zie foto): ‘Jules Schmalzigaug (1882-1917) groeide op in Antwerpse burgerlijk-liberale middens. Zijn vader was handelaar in koloniale waren. Onder meer omwille van gezondheidsproblemen vertoefde hij vaak in het buitenland. Tijdens een verblijf in Duitsland volgde hij kunstonderwijs bij landschapsschilder Paul Riess. Riess stimuleerde de jonge Schmalzigaug om een kunstenaarsloopbaan uit te bouwen. Na talloze omzwervingen kwam Jules Schmalzigaug in Venetië terecht. Hij raakte er in de ban van het futurisme en kende er zijn gelukkigste en meest productieve periode. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog verliet hij Venetië en verhuisde hij naar Den Haag. Op 13 mei 1917 pleegde Schmalzigaug zelfmoord. Hij was dan 34 jaar.’
‘Jakob Smits (1855-1928) werd in Rotterdam geboren als zoon van een decoratieschilder. Het stond in de sterren geschreven dat hij op een dag het bedrijf van zijn vader zou overnemen. Tussen 1880 en 1890 keerde hij zich echter af van het decoratieve schilderwerk om zich volledig op het kunstenaarschap te storten. Naar het voorbeeld van Albert Neuhuys en andere ‘Haagse’ impressionisten, tekende en schilderde hij landelijke taferelen en boereninterieurs in houtskool en waterverf. De weidsheid van het Kempense landschap en de struggle for life van zijn bewoners lieten Smits nooit meer los. Smits’ tweede huwelijk, met de Brusselse Malvina Dedeyn, luidde zijn symbolistische periode in. Malvina stierf van ontbering. In 1901 hertrouwde Smits met de Antwerpse Josine Van Cauteren. Na de Eerste Wereldoorlog, waarin hij zich voor de voedselbevoorrading van de bevolking inzette, bereikte zijn schilderkunst het definitieve, pre-expressionistische stadium. Jakob Smits werd een gevestigde waarde in de Belgische schilderkunst. Ik noem hem de Vlaamse Vincent Van Gogh. In 1914 werd in Brussel een tentoonstelling gehouden met werk van Rik Wauters, James Ensor, Jakob Smits en Vincent Van Gogh. Dat zegt genoeg.’
‘Een brief van Jules Schmalzigaug aan Jakob Smits op 8 april 1913, wierp een nieuw licht op de artistieke relatie tussen de twee kunstenaars. De jonge Schmalzigaug vond in Smits een mentor die een grote invloed zou hebben op zijn verdere kunstenaarschap. Het is een bijzonder boeiend en verhelderend document omdat Schmalzigaug, bezeten van het Italiaanse futurisme, hierin zijn persoonlijke toepassing van Smits’ lichttheorie uitvoerig toelicht en aan kritiek van de meester onderwerpt. Voor zover ons bekend werd deze brief nooit eerder gepubliceerd.’ Guy Mortier heeft samen met het Geluidshuis het bijzondere leven van Jakob Smits ingeblikt in een boeiende audioguide. Verwacht je aan een verhaal doorspekt met humor en bijzondere Smits-weetjes. Meer info www.jakobsmits.be
Edwin MARIËN
