Voetgangers en fietsers genieten van een uniek ondergronds spektakel in voetgangerstunnel
ANTWERPEN – Wanneer het woord ‘deeltjesversneller’ valt, denk je wellicht aan het CERN in Zwitserland. In het onderzoekscentrum vlakbij Genève liggen kilometerslange tunnels onder de grond waarin de wetenschappers protonen op elkaar doen botsen onder omstandigheden die de oerknal evenaren. Van vandaag tot vrijdag 23 februari wordt de iconische Sint-Annatunnel getransformeerd tot zo’n deeltjesversneller. Voetgangers en fietsers genieten van een uniek ondergronds spektakel.
De wetenschappers van Universiteit Antwerpen werken al actief samen met de CERN. Het idee om dit spektakel naar Antwerpen te brengen komt van Maja Verstraeten, experte elementaire deeltjesfysica op UAntwerpen Campus Groenenborger. Verstraeten: ‘Ik woon in Mortsel en mijn ouders op Linkeroever dus ik fiets heel vaak door de voetgangerstunnel. Ik ben voortdurend bezig met die deeltjes en met wetenschap. Het idee om de deeltjesversneller naar hier te brengen flitste altijd door mijn hoofd omdat de koker beneden helemaal gelijkt op die van CERN. Dat is ook een buis die een cirkel vormt. Ik vroeg me af wat het effect zou zijn als deeltjes er zouden doorvliegen en ik daar, samen met passanten uit de twee richtingen, zou doorrijden of -wandelen.’
‘Ik vond het leuk om dit met andere mensen te kunnen delen. Hier kunnen we effectief een visuele weergave geven van die deeltjesbotsing. Ik heb dan mensen aangesproken. Er werd altijd heel positief op gereageerd. Ik heb contact opgenomen met de Belgian Physical Society en de Universiteit Antwerpen heeft het uiteindelijk gerealiseerd en gemaakt tot wat het vandaag is. Dit is een hele leuke manier om over wetenschappen na te denken. Wetenschappen wordt verteld via formules maar achter die formules zitten beelden en de kunst is om dat voor de geest te halen.’
Het Agentschap Wegen en Verkeer verleende zijn medewerking. Ook Agoria heeft een stukje geholpen. Op de roltrappen krijgen bezoekers heel wat informatie mee over elementaire deeltjes en wat die miniscule bouwstenen van materie ons vertellen over het heelal en het ontstaan ervan. Er staat heel weinig tekst op omdat je het moeten kunnen lezen op weg naar beneden. Op de tussenverdieping wordt een projectie getoond over het CERN. Het spectaculairste deel gebeurt uiteraard in de tunnel zelf.
Verstraeten (zie foto hierboven): ‘In CERN versnelt een deeltjesversneller – die 27 kilometer lang is – de protonen tot bijna de lichtsnelheid. Die bundels van protonen bewegen in beide richtingen, tot ze op een bepaald moment botsen. Bij die botsing komt er zoveel energie vrij dat er nieuwe deeltjes gemaakt worden uit het niets. Die deeltjes laten dan sporen na. Wat je hier in de tunnel ziet is in de richting stad een blauwe bundel die een proton voorstelt en in de richting Linkeroever een roze bundel. Die zie je heel vaak passeren en vervolgens is er een botsing die wordt voorgesteld. Bij die botsing komen dan fijne deeltjes vrij. Die zijn na de oerknal gevormd. Op die manier kom je ook heel veel te weten wat er bij die oerknal gebeurt en hoe alles is ontstaan. Passanten in de tunnel kunnen met een druk op de knop de deeltjesversneller activeren. Spectaculaire LED-verlichting en een spannende soundtrack leiden uiteindelijk tot de oerknal.’
‘De installatie zelf is 50 meter lang. Gisteren om 9 uur is men aan het opstellen van de installatie begonnen en in de loop van de namiddag was ze klaar. Mijn idee zelf werd afgelopen zomer door Universiteit Antwerpen opgenomen en dan is het snel gegaan. Wie weet pikt een andere tunnel dit wel op zodat er elders nog een vervolg wordt gebreid aan dit spektakel.’
Op donderdag 22 en vrijdag 23 februari kunnen middelbare scholieren van de derde graad een bezoek aan de tunnel combineren met de SID-in, de beurs in Antwerp Expo waar alle Vlaamse universiteiten en hogescholen hun opleidingen voorstellen. Info hier
Edwin MARIËN
Foto’s EM & Universiteit Antwerpen
