Vluchtverhalen in nieuwe expo bij Red Star Line Museum actueler dan ooit
ANTWERPEN – Aanstaande vrijdag 1 april opent in het Red Star Line Museum de nieuwe en actuele expo ‘Vluchtverhalen. 1951-2021’. Vorig jaar was het exact 70 jaar geleden dat het vluchtelingenverdrag in Genève werd ondertekend. De expo laat mensen zelf aan het woord die in die periode naar België zijn gevlucht. Zo zoomt de tentoonstelling op een menselijke manier in op de realiteit van de vlucht en het leven daarna. Mensen gaan op zoek naar veiligheid of naar een menswaardiger bestaan, vroeger en tot op de dag van vandaag.
Nabilla Ait Daoud (N-VA), schepen van cultuur: ‘Wie naar het nieuws luistert over de oorlog in Oekraïne hoort namen van de steden Lviv, Kiev, Charkov, Marioepol, Odessa,… In het museum kennen we ze ook als de geboorteplaats van velen die door deze gebouwen zijn gepasseerd op zoek naar een nieuw leven in Amerika. Die steden lagen in het westen van het tsaristische Rusland en later de Sovjet-Unie. Het leven was er hard en velen emigreerden, niet in het minst Joodse mensen die leefden in de vele shtetls en te maken hadden met discriminatie.’
‘Na de Eerste Wereldoorlog verscheurde geweld en oorlog het gebied. Zij die in de jaren ’20 naar Antwerpen kwamen om de boot te nemen, zouden we vandaag vluchtelingen noemen. Dat op het moment dat wij onze expo ‘Vluchtverhalen’ openen, het gebied waar vroeger veel Red Star Line passagiers vandaan kwamen opnieuw massaal wordt verlaten, toont bij uitstek dat we het hier hebben over een thema van vroeger én van nu.’
Bram Beelaert, curator: ‘Vandaag zijn wereldwijd meer dan 80 miljoen mensen op de vlucht en beroert het thema onze maatschappij. Mensen vertrekken omdat het niet anders kan door oorlog, armoede, klimaatverandering of vervolging. Ze laten vaak alles achter en gaan op zoek naar veiligheid en een menswaardig leven. De expo ‘Vluchtverhalen’ laat enkele van deze mensen zelf aan het woord.’
‘De getuigen geven samen een beeld van hoe het vluchtelingenbeleid in België na de Tweede Oorlog was. Verschillende episodes komen aan bod: de Hongaarse crisis in 1956, de Vietnamese bootvluchtelingen en Latijns-Amerikaanse ballingen van de jaren ’90, de vluchtelingen uit het Midden-Oosten en de ex-Sovjet Unie… De getuigen vertellen niet alleen over hun ervaringen. Ze tonen ons ook hun foto’s en enkele persoonlijke objecten (zie foto) die met hun vluchtverhaal te maken hebben.’
Het artistiek duo Niko Hafkenscheid-Valentina Stepanova zet de bezoekers aan het denken met een kunstinstallatie. Ze verbleven hiervoor vijf maanden bij de inwoners van het opvangcentrum op Linkeroever. Het Red Star Line Museum organiseert enkele avonden ‘Artists and Talks; waarbij men dichters, performers en muzikanten met een vluchtverleden een podium geeft.
Voor scholen zijn er samen met opvangcentrum Linkeroever en theatermaker Hussein Mahiad theaterworkshops uitgewerkt. De tentoonstelling loopt tot zondag 11 december. De volledige programmatie kan je terugvinden op https://redstarline.be/nl/vluchtverhalen. Het onderzoek voor deze expo liep van 2020-2021. Omwille van corona werd de opening van de expo uitgesteld naar 2022.
Edwin MARIËN
