Vleermuizen hebben hun eigen villa in Turnhout, de grootste in Vlaanderen
TURNHOUT – In de voormalige steen- en cementfabriek ‘La Bonne Espérance’ overwinteren vleermuizen. Natuurpunt kocht de site en maakte er een natuurreservaat van. Met veel succes, want het aantal vleermuizen groeit er gestaag. Dankzij subsidies van de Vlaamse overheid kon Stad Turnhout een van de ruïnes recent ombouwen tot een bijkomend winterverblijf: de ‘vleermuisvilla’. Vanochtend droeg het stadsbestuur de sleutel daarvan officieel én feestelijk over aan Natuurpunt.
In de zomer leven mannetjes en vrouwtjes gescheiden in aparte kolonies, maar omstreeks begin september zoeken vrouwtjes met hun jong een winterverblijfplaats op. Daar worden ze dan opgewacht door de mannetjes, want het is hun paarseizoen. In en rond La Bonne Espérance is het nu dan ook een drukke periode met verkenningsvluchten en sociale interactie tussen de dieren.
De site staat ondertussen al in de top vijf van ‘beste overwinteringsgebieden in Vlaanderen’. Met 220 vierkante meter is het nieuwe winterverblijf bovendien het grootste dat ooit in Vlaanderen werd gebouwd. Daarvoor kende het Agentschap voor Natuur en Bos een subsidie toe van 79 500 euro. Ondertussen werkt Natuurpunt aan een verdere uitbreiding van de verblijven, onder meer met een nieuw ondergronds gebouw. De Turnhoutse vleermuizenkolonie kan dus nog groeien.
De Steenoven ‘La Bonne Espérance’ is gelegen naast het Kanaal Dessel-Schoten in Turnhout. In het bos staan nog de oude gebouwen van de vroegere steenbakkerij en cementfabriek. Dankzij het gericht bos- en natuurbeheer en de vele inrichtingsprojecten die op de site al werden uitgevoerd, steeg het aantal overwinterende vleermuizen er op twintig jaar tijd van 100 naar 600.
De steenoven in Turnhout was al een goede overwinteringsplek voor vleermuizen, wat niet zo verwonderlijk is. Verschillende soorten vleermuizen zoals watervleermuis, baardvleermuis en franjestaart houden van de combinatie van een goed winterverblijf en een aantrekkelijk jacht- en leefgebied in de omgeving. Het nabijgelegen kanaal en de omringende bossen voldoen aan de noden van deze insecteneters.
Sinds een tiental jaar wordt er hard gewerkt op de site. Jaarlijks worden er wel nieuwe gebouwen geschikt gemaakt als verblijfplaats voor vleermuizen. In 2021 was het de beurt aan het eerste gebouw dat dienst kan doen als zomerverblijfplaats voor vleermuizen. In de zomer zoeken vleermuizen heel andere klimatologische omstandigheden op dan in de winter. Ze brengen hun jongen liefst ter wereld in droge, warme verblijfplaatsen. Daarom werd één van de gebouwen voorzien van een zwarte dakbedekking en houten onderdak. Binnen werden enkele vleermuiskasten en een spouwmuur voorzien. In de muren zijn er openingen zodat de dieren zeker binnen kunnen; de ramen werden dichtgemetst om tocht te vermijden.
De werken werden uitgevoerd door de leerlingen van het VITO in Hoogstraten, wat zowel voor Natuurpunt als voor de leerlingen een voordeel opleverde. Voor de leerlingen was het een leerrijke en plezante ervaring in een mooie omgeving. Door te werken voor een ‘klant’ leerden ze dat de kwaliteit ook moet voldoen aan de verwachtingen van de klant. Binnen de groep groeide automatisch een teamsfeer en hun verantwoordelijkheidsgevoel werd in positieve zin gestimuleerd. Aangezien het om een nieuwe verblijfplaats gaat, werden geen dieren verstoord. (EM / Foto Hugo Willockx – Natuurpunt)
