VERRASSING: N-VA Zwijndrecht is bereid om mening over fusie eventueel te herzien
ZWIJNDRECHT – Voor aanvang van de eerste gemeenteraad na de volksraadpleging in Zwijndrecht kreeg de bevolking de gelegenheid om aan alle schepenen en gemeenteraadsleden vragen te stellen. De zaal zat boordevol tegenstanders van de fusie. Er werd geen enkele vraag gesteld door een Zwijndrechtenaar die voorstander was. Het was dan ook geen verrassing dat het vooral de vertegenwoordigers van CD&V, N-VA en Vlaams Belang waren die aan het woord moesten komen.
Meteen werd ook duidelijk hoeveel de volksraadpleging aan de kiezer heeft gekost. Dat ging over 35 600 euro. Voor alle duidelijkheid: dit bedrag heeft enkel betrekking op de kosten op de dag van de volksraadpleging zelf. Het wordt een veelvoud wanneer we ook rekening houden met al hetgene wat aan de raadpleging vooraf ging. De schuld per inwoner van de drie fusiegemeenten kwam ter sprake. In Zwijndrecht bedraagt die 598 euro per inwoner, in Kruibeke 1 026 euro en in Beveren 3 292 euro. De totale schuldenlast van Beveren zal in 2025 113 miljoen euro bedragen. Over deze cijfers was trouwens iedereen het eens. Ook een kritiek uit het publiek was dat CD&V en N-VA voorstander waren van een volksraadpleging en dat ze nu de uitslag naast zich neerleggen.
Ann Van Damme (CD&V, rechts op de foto): ‘Wij hebben heel duidelijk aangegeven waarom een fusie noodzakelijk is. Jammer genoeg is dat niet overgekomen bij een deel van de bevolking. Maar het is, als beleidsmaker, onze plicht om ver vooruit te kijken. Het draagvlak voor een fusie was beperkt. Dat is voor ons een uitdaging om er voor te gaan. Dat wij over één nacht ijs zijn gegaan klopt niet. De eerste vraag rondom een fusie werd in 2021 door onze burgemeester gesteld aan Beveren. En wat die schulden betreft. Dat is niet het enige wat telt. De vraag is op welke manier de schulden worden afgebouwd en dan moet ik vaststellen dat Beveren er beter voorstaat dan wij. Een volksraadpleging is nooit bindend. Wij hadden ons geëngageerd om de uitslag te respecteren indien er 8 000 kiezers zouden komen opdagen. Dat is niet gebeurd.’
Danny Van Hove (N-VA): ‘Ons verhaal is inderdaad niet goed ‘overgekomen’ maar we gaan ons nog beraden welke gevolgen wij daaraan gaan geven. Ik heb geen idee wat de toekomst ons zal brengen, ook niet voor wat mezelf betreft. Onze autofinancieringsmarge daalt jaar na jaar. We zullen op een bepaald moment moeten vaststellen dat we onze schulden niet meer zullen kunnen betalen.’ ’
Mariëtte Voogd (Vlaams Belang): ‘Het klopt dat het nationaal partijbestuur tegen een fusie is maar moeten wij het daar mee eens zijn? In ieder geval zullen wij eerst met hen overleg plegen alvorens een definitief standpunt in te nemen.’
Merkwaardige vraag trouwens van Danny Van Hove aan Steven Vervaet (Groen, links op de foto): ‘Wij hebben alleen maar zicht op de meerjarenbegroting tot 2025. Ik vraag al een hele tijd aan Groen en Vooruit of zij mij kunnen verzekeren dat Zwijndrecht beter af zou zijn zonder fusie. Daarom zou ik graag een zicht krijgen op de meerjarenbegroting tot 2030. Toon mij die cijfers. Ik heb geen probleem om daar naar te kijken.’ Vervaet: ‘Dat is toch totaal onmogelijk. De kans bestaat dat er na de verkiezingen een andere coalitie aan de macht is.’
Vervaet: ‘Er zijn voordelen aan een fusie. Dat is duidelijk. Maar wanneer je een te grote gemeenschap hebt ga je je te pletter vergaderen en ga je – om bepaalde beslissingen te nemen – langs veel te veel wegen moeten passeren. Indien de fusie doorgaat dan zijn wij 200 vierkante kilometer groot en tellen we 86 000 inwoners. Dat is een schaal die veel te groot is voor een gemeente.’
Denise Melis-De Lamper (Vooruit): ‘De mensen uit onze gemeente hebben zich uitgesproken. We moeten die uitslag respecteren. We zullen zien of het personeel dat we nu hebben kan blijven doen wat ze nu doen. Vele dingen zullen veranderen. Neem de kinderopvang bijvoorbeeld. Die is in Beveren helemaal anders georganiseerd dan hier.’
Van Damme: ‘Kijk naar de fusiegemeente Puurs-Sint-Amands. In Puurs-Sint-Amands is de kinderopvang uitbesteed aan Ferm terwijl Puurs het in eigen naam doet. Dat zou hier ook kunnen.’
Opvallend was de tussenkomst van een personeelslid dat bij FOD financiën werkt. ‘We betalen hier 2,5 procent gemeentebelasting. In Kruibeke is dat acht procent, in Beveren vijf. Mij maak je niet wijs dat zij gaan afzakken naar onze 2,5.’ Voogd: ‘Zoals de meerjarenplanning er nu bijligt zullen de belastingen sowieso verhogen.’ Personeelslid: ‘Het verschil is dat bij een niet fusie die personenbelasting ten goede van ons komt. Anders moeten we ze delen met Kruibeke en Beveren.’
Ook een onderwerp van gesprek: het gunstige abonnement dat De Lijn in samenwerking met de gemeente aanbiedt aan de burgers van Zwijndrecht met de klassieke vraag: ‘kan dit behouden blijven in een fusiegemeente?’ Antwoord van burgemeester André Van de Vyver (Groen): ‘Ik heb het aan mijn collega van Beveren gevraagd en zijn antwoord was duidelijk: ‘Zadde gij zot?’
Na twee uur vragenronde kon de gemeenteraad eindelijk beginnen. Dikke pluim trouwens voor gemeenteraadsvoorzitter Guido Weyns (Vooruit), die het debat op een bijzonder serene manier leidde. En wat was het tweede A-punt op de agenda? Een discussie over de uitslag van de volksraadpleging.
Daarin nam de burgemeester het woord en vuurde hij een ongeziene salvo af op de CD&V-fractie, een coalitiepartner. ‘CD&V zegt naar de mensen te luisteren maar dit belangrijk signaal leggen ze zich naast zich neer. Meer zelfs, nu blijkt dat ze helemaal niet van plan waren om er rekening mee te houden. Dit getuigt van een onwaarschijnlijk gebrek aan respect voor de kiezer. Jullie bestempelen hen als naïevelingen. Jullie hebben altijd de mond vol over de opportuniteit die fusioneren met zich meebrengt. Maar op geen enkel moment zijn jullie erin geslaagd om dit concreet te maken.’
‘Waar jullie volledig uit de bocht gaan is met de stelling dat de 25 mensen die hier in deze gemeenteraad zetelen, zouden moeten beslissen over het al dan niet aangaan van de fusie. Wij hier weten niet meer of niet minder dan de mensen die de moeite hebben gedaan om deel te nemen aan de volksraadpleging. CD&V Zwijndrecht staat voor paternalisme. Wel, dat is niet meer van deze tijd. Die houding slaat nergens op. CD&V stelt dat we vooruit moeten zien. Wel, zij creëren een stilstand van tien jaar.’
Indyra Hiel (Groen): ‘Ik heb een vraagje aan de CD&V. Jullie zeggen dat jullie rekening zouden hebben gehouden met de kiezer indien 8 000 mensen waren komen opdagen. Het waren er ‘maar’ 6 602. Wel die 1 400 krijgt u van ons cadeau. Laat ons doen alsof zij allemaal pro fusie hadden gestemd. Dan nog zou 67 procent tegen de fusie hebben gestemd.’ Van Damme: ‘Er zijn geen 8 000 mensen komen opdagen.’
En toen kwam de sensatie van de avond. Groen en Vooruit hadden een punt op de agenda gezet met de vraag om de fusieplannen naar de vuilbak te verwijzen. Hierop nam een duidelijk zeer geëmotioneerde Danny Van Hove namens N-VA het woord: ‘Kijk, wat hier nu al maanden aan het gebeuren is kan niet langer door de beugel. Er worden voortdurend beschuldigingen naar elkaar gegooid en zo kan het niet verder. Ik ben bereid om opnieuw in debat te gaan. Twee dingen weerhouden mij om nu te zeggen dat de fusie niet moet doorgaan. ‘
‘Dat is ten eerste het financiële plaatje. Ik zou graag meer duidelijkheid hebben over de toekomst. En dat is ten tweede onze politie. We dreigen op 1 januari zonder politie te vallen. Ik verneem dat de burgemeester hier morgen besprekingen over voert tot op het niveau van het ministerie. Laat ons die besprekingen afwachten. Laat ons het voorstel van Groen en Vooruit om de fusieplannen op te bergen volgende maand opnieuw op de agenda van deze gemeenteraad plaatsen en dan beloof ik jullie dat ik geen tweede keer uitstel zal vragen maar dat ik definitief ‘ja’ of ‘neen’ zal stemmen.’
Hierop werd de zitting geschorst maar lang duurde het niet of Groen en Vooruit stemden in met het voorstel van N-VA. Het is zo klaar als een klontje dat de kaarten plots helemaal anders liggen. De huidige ‘pro-fusie’-fractie kwam aan vijftien stemmen tegen tien voor het ‘neen-kamp’. Verandert N-VA van mening dan wordt het negentien ‘neen’, zes ‘ja’ Een wereld van verschil.
Edwin MARIËN
