Verloren gewaande tekening van Peter Paul Rubens terug in Antwerpen
ANTWERPEN – De Vlaamse Gemeenschap heeft een verloren gewaande tekening van Peter Paul Rubens aangekocht voor een bedrag van 307 400 euro. Het werk wordt opgenomen in de Topstukkenlijst en het Museum Plantin-Moretus krijgt het in langdurige bruikleen.
In 1613 gaf de Plantijnse uitgeverij een boek uit over optica: Opticorum libri sex van de wiskundige en fysicus Franciscus Aguilonius.
Voor de illustratie van de titelpagina en de titelvignetten deed Balthasar Moretus beroep op zijn vriend Peter Paul Rubens.
Dit was een van de allereerste publicaties van de Plantijnse uitgeverij waaraan Rubens zijn medewerking verleende. De recent ontdekte tekening is een ontwerp voor het laatste boekdeel over projecties.
De ‘Opticorum libri sex’ – oftewel ‘Zes boeken over optica’ – van de jezuïet Franciscus Aguilonius (1567-1617) was een van de allereerste publicaties van de Plantijnse uitgeverij waaraan Rubens zijn medewerking verleende.
Het boek geeft een uitvoerig overzicht van de toenmalige kennis van optica. Behalve de titelpagina, ontwierp Rubens ook de titelvignetten voor de zes delen van het boek.
Op de recent ontdekte tekening, een ontwerp voor het laatste boekdeel over projecties, knielt een geleerde met een armillarium – oftewel een hemelglobe voorzien van metalen ringen die de belangrijkste cirkels van de hemel voorstellen.
Een putto verlicht met een brandende toorts de globe. De schaduw van de ringen op de grond wordt bestudeerd door twee andere putti. In zijn boek beschrijft Aguilonius de vele mogelijke toepassingen van projecties in wetenschap en kunst. Na vier eeuwen komt dit ontwerp nu terug thuis.
De tekening behoorde tot de achttiende-eeuwse privécollectie van de markies van Lagoy, Jean-Baptiste-Florentin-Gabriel de Meryan (1764-1829).
Nadien bleef ze in handen van de familie, daardoor was het ontwerp tot voor kort volledig ongekend. Wetenschappers vermoedden dat het verloren was gegaan.
Dat een dergelijke ongekende tekening van Rubens terug boven water komt, is een uitzonderlijke gebeurtenis. Al helemaal bijzonder is dat ze vanaf nu in een Vlaamse openbare instelling door een breed publiek te bewonderen zal zijn.
Voor wie de tekening met eigen ogen wil zien, organiseert het Museum Plantin-Moretus morgen een toonmoment alsook op vrijdag 22, zaterdag 23 en zondag 24 oktober, telkens van 10 uur tot 16.45 uur. Toegang tot deze presentatie in de leeszaal is inbegrepen in het museumticket. Tickets zijn vooraf online te reserveren. (EM / Foto Museum Plantin en Moretus)
