Unieke aanpak Sociaal Huis bestaat tien jaar
MECHELEN – Tien jaar geleden werden de sociale diensten van Mechelen volledig gereorganiseerd. De aanleiding kwam vanuit organisaties daar waar armen het woord nemen: waar hebben zij behoefte aan wanneer ze aanspraak maken op hulpverlening? Steeds terugkomend waren de gescheiden werelden waar ze in terechtkwamen, dat ze steeds opnieuw hun verhaal moesten doen. Het centrale principe van de reorganisatie werd dan ook dat één cliënt begeleid wordt door één maatschappelijk assistent. Vandaag is het Sociaal Huis een centrale plaats waar een info – en doorverwijzingsteam paraat staat om vragen op te vangen en mensen naar de juiste professionals te begeleiden. Zo vermijdt het Sociaal Huis al tien jaar lang de onnodige herhaling van hulpvragen en zinloze bureaucratische processen. Een aanpak die inspirerend werkt, ver over de grenzen van Mechelen heen.
“Het Sociaal Huis van Mechelen kent een zodanige innovatieve manier van werken, dat het niet meer bij te houden is hoeveel welzijnsorganisaties we mogen ontvangen die willen bijleren over onze aanpak. Het is nochtans simpel: één cliënt wordt begeleid door één maatschappelijk assistent. Deze heeft een breed overzicht van alle hulpverlening voorhanden en kan een cliënt met een specifieke problematiek doorheen het aanbod loodsen. Het is een aanpak die ervoor zorgt dat een persoon niet continu hun verhaal opnieuw moet vertellen, steeds bij een andere hooggespecialiseerde organisatie. Deze aanpak lijkt vanzelfsprekend, maar we zien het niet vaak terug bij andere organisaties. Terwijl we hier net de essentie benaderen: goede zorg betekent dat iemand als mens gezien wordt, dat er iemand naast je zit, luistert, en mee naar oplossingen zoekt. Dat is wat we bieden in het Sociaal Huis in Mechelen”, zegt burgemeester Bart Somers.
“2024 is vooral de 10-jarige verjaardag van de vernieuwde aanpak waarmee we in Mechelen sociale zaken aanpakken. Op vraag van mensen met een hulpvraag, maar ook van organisaties als Netwerk Tegen Armoede, kwam al heel lang het signaal dat het kluwen van hulpverlening en hooggespecialiseerde zorgorganisaties niet meer te overzien was. Steeds opnieuw moest een cliënt een procedure doorlopen van intakegesprekken, screeningsinstrumenten, overlegmomenten, bijkomende verplichtingen en ingewikkelde documenten. Dit systeem botste in Mechelen op zijn limieten, waarop we opnieuw de cliënt als mens centraal gingen stellen. Wat heeft een persoon met een hulpvraag nodig? Het antwoord daarop is vooral erkenning, iemand die zijn problemen serieus neemt en op zoek gaat naar hulp. In het Sociaal Huis vinden we vandaag 27 organisaties terug, die thema’s behandelen als geldzorgen, tewerkstelling of gezondheid, met een technisch systeem op de achterkant en een informerend team aan de voordeur. Een warme plaats waar elke Mechelaar terechtkan”, zegt schepen voor sociale zaken en welzijn Gabriella De Francesco.
De reorganisatie van het Sociaal Huis is tien jaar geleden gestart met de opstart van het ID-Team, een groep professionals die elke vraag, zonder afspraak, intakegesprek of formulier, kunnen opvangen, om een persoon meteen op de juiste weg te helpen. Vervolgens zag het GO-team het licht, het team van Gezinsondersteuners dat aan de slag gaat met de meest kwetsbare gezinnen in Mechelen.
Schepen De Francesco: “Het GO-team is er om zeer kwetsbare gezinnen die met complexe en een veelheid aan problematieken geconfronteerd worden op een goede manier te ondersteunen. Het principe van één maatschappelijk assistent voor één gezin werd hier op een nog intensievere en doorgedreven manier toegepast: op het terrein, midden in het gezin. Met een grote autonomie voor de maatschappelijk assistent om zelf te bepalen wat het gezin op dat moment nodig heeft.”
Vijf jaar geleden, bij de start van de legislatuur, volgde de goedkeuring van het nieuwe kader hulpgelden, om – in dezelfde filosofie als het GO-team – een brede ondersteuning te brengen vanuit het Sociaal Huis voor alle cliënten, en dus niet enkel gezinnen die bereikt worden met het GO-team. Het maakt mogelijk dat maatschappelijke assistenten zelf kunnen beslissen indien een kind nood heeft aan nieuwe, warme en waterdichte winterschoenen, en dat dat niet moet worden overgelaten aan het Bijzonder Comité. Het nieuwe kader hulpgelden bepaalt op bepaalde thema’s vooraf een enveloppefinanciering waarmee de maatschappelijk werkers autonoom aan de slag gaan.
Team OPkomst is de meest recente hulpverlening die georganiseerd is rond de nu tienjarige visie van het Sociaal Huis. Het is een centraal aanmeldpunt voor kwetsbare, jonge gezinnen, ter preventie van kinderarmoede, nog voor de geboorte van het kind. Team OPkomst werkt outreachend, preventief, aanklampend, op basis van vertrouwen, integraal en op maat van de noden en behoeften van jonge gezinnen. Recent werd de impact van Team OPkomst gepresenteerd, en daaruit blijkt dat de aanpak werkt: gezinnen genieten na de begeleiding van betere huisvesting, minder stress, meer inzicht in de behoeften van het kind en weten beter waar ze met hulpvragen terecht kunnen.
Men kan het Sociaal Huis in Mechelen bezoeken tijdens de openingsuren, ook zonder afspraak. Verschillende organisaties hebben er hun vaste stek, of een spreekuur, dit zijn zowel stadsdiensten als externe organisaties.
Vandaag houdt het Sociaal Huis een colloquium, met als titel ‘bureaucratie en hulpverlening’. Een studiedag voor de sector waar men samenkomt met inspirerende sprekers die destijds de aanleiding waren voor de reorganisatie. Een viering van de hervorming die na tien jaar nog steeds recht staat en inspireert.
Foto stad Mechelen
