UAntwerpen, KDG Antwerpen en Thomas More Mechelen werken rond toegankelijkheid
ANTWERPEN – Toegankelijkheid is van essentieel belang in ontwerpopleidingen. Bart Somers (Open Vld), Vlaams minister van gelijke kansen, zet in op de ondersteuning van ‘Universal Design’ in alle Vlaamse architectuur- en ontwerpopleidingen. Sinds 2021 wordt Universal Design opgenomen in veertien opleidingen door negen onderwijsinstellingen, waaronder UAntwerpen, KDG Hogeschool Antwerpen en Thomas More Mechelen.
Vanmiddag lanceerde Somers, samen met het Vlaams Agentschap Toegankelijkheid, Inter, een nieuw aanbod rond ‘Universal Design’, om zowel studenten als docenten in architectuur en ontwerpopleidingen wegwijs te maken in het ontwerpen van toegankelijke gebouwen en producten. Dat gebeurde op de toegankelijk gerenoveerde stadscampus van de Universiteit Antwerpen aan de Paardenmarkt. Vervolgens nam Kristof Vaes, docent productontwikkeling aan UAntwerpen, de minister op sleeptouw tijdens een interactieve rondleiding.
Somers: ‘Iedereen die in Vlaanderen een architectuuropleiding of een opleiding volgt die te maken heeft met het ontwerpen van materialen, gebouwen, installaties, voertuigen,… zou in de opleiding, vanaf het begin, ingelepeld moeten krijgen dat – als men iets maakt – men niet alleen aan zichzelf mag denken maar dat men veel breder moet kijken. Ze moeten stilstaan bij de vraag voor wie het nuttig zou zijn. Iedereen die afstudeert, zou die basiswaarden moeten meenemen. Net zo goed dat we – als we vandaag iets ontwerpen – moeten nadenken over de klimaatsverandering. Een gebouw moet aan bepaalde normen voldoen. Wij hebben vandaag een toegankelijkheidsverordening maar we willen die absoluut aanscherpen, we willen naar een systeem gaan dat – wanneer je iets bouwt of ontwerpt – er vooraf een toets komt om te kijken of dat voldoet aan basistoegankelijkheidsvoorwaarden.’
‘We tonen aan dat we in de opleiding steeds meer Universal Design binnen brengen. Op dit moment zijn er negen onderwijsinstellingen die in veertien opleidingen dit concept opnemen. Daarmee bereiken we bijna de helft van alle ontwerpopleidingen in Vlaanderen. Dat is nog niet goed. We moeten naar 100 procent gaan. Daarvoor hebben we een website ontwikkelt waar je zowel als student als als docent heel veel ideeën kan opdoen om beter inzicht te krijgen in Universal Design. Studenten die dingen maken moeten dat echt meenemen. We moeten ervoor zorgen dat Vlaanderen een regio is zonder beperkingen. Elke mens in Vlaanderen telt mee want Vlaanderen is divers op heel veel manieren.’
‘Iedereen heeft veel capaciteiten maar heeft ook het recht om gerespecteerd te worden in de dingen waar hij misschien minder goed in is. Onze samenleving moet inclusief zijn. Universal Design is een manier om dat te doen. We proberen dat in alle opleidingen binnen te krijgen. Daarvoor heb ik de hulp van meerdere ministers nodig, ook die van onderwijs. Studies wijzen aan dat het tien keer meer kost om een winkeltje aan te passen aan de noden van iedereen, dan dat men bij de bouw ervan al rekening mee houdt. Ik maak deze legislatuur een half miljoen euro vrij om studenten wegwijs te maken in het ontwerpen van toegankelijke gebouwen en producten. Vandaag voldoet slechts zes procent van de bouwplannen aan de toegankelijkheidsregels. ‘
Wendy Metten, algemeen directeur van Inter: ‘Hier vinden docenten en studenten vanaf vandaag een uitgebreid aanbod aan tools om Universal Design te ontdekken en te integreren in de opleiding. De website bevat een digitale toolbox met voorbeelden en tools uit binnen- en buitenland. Daarnaast kunnen studenten hun ontwerp ook voorleggen aan een netwerk van ervaringsdeskundigen om na te gaan welke uitdagingen er zijn voor personen met een handicap.’ Vaes: ‘Binnen mijn opleidingsonderdeel ‘inclusief ontwerpen’ verkennen studenten hoe ze stigma-vrije en universele hulpmiddelen kunnen bedenken die ook sociaal en fysiek versterken. Via inleefsessies van Inter komt theorie dicht bij de praktijk en ondervinden ze de obstakels van mensen met een handicap aan den lijve, een echte eye-opener.’
Edwin MARIËN
