Turnhout pakt leegstand in handelspanden op unieke en efficiënte manier aan
TURNHOUT – Sinds 2020 rolt het Turnhoutse stadsbestuur in het stadshart een intensief beleid uit om beeldkwaliteit van handelspanden te verbeteren. Vanochtend maakten Stijn Adriaensens (N-VA, links op de foto), schepen van centrummanagement, en Kelly Verheyen (Vooruit, midden op de foto), schepen van wonen, een tussentijdse balans op van de geboekte resultaten met een analyse van leerpunten en een overzicht van uitdagingen voor de komende maanden en jaren.
Adriaensens: ‘We werden geconfronteerd met een aantal leegstaande handelspanden. Op de gemeenteraad van september 2020 hebben we de richtlijn ‘focusgebied stadshart’ uitgetekend waarin we onze visie uiteenzetten rond de toekomstige invulling van handelspanden. Daarbij stipuleerden we een tijdelijke stop van bepaalde types van winkels. Verder bakenden we ‘het kernwinkelgebied’ af, de ‘overgangszone’ en de ‘aanloopstraten’. Die kregen eigen stedenbouwkundige richtlijnen. En tenslotte stemden we een uitgebreid premiereglement waarin wordt omschreven welke werken worden betoelaagd om eigenaars te stimuleren om actie te ondernemen. Daarbij nemen we eigenaars bij de hand en tonen hun de weg hoe ze hun handelspand kunnen omvormen tot pand met een woonfunctie.’
‘In het begin kregen we weinig respons. Misschien lag het aan corona. We weten het niet. Maar stilaan zijn eigenaars vertrouwd geworden met het systeem en zijn ondertussen al 44 dossiers in uitvoering gegaan. Twaalf dossiers draaien om een woonfunctie, waarvan negen ‘wonen boven winkels’ en drie bedoeld zijn om een handelspand om te vormen naar een woongelegenheid op het gelijkvloers. Er werd al voor 123 730 euro subsidie aangevraagd. Voor gevelrenovaties bij handelspanden werd nog eens 264 458 euro gereserveerd. De eigenlijke waarde van de investeringen bedraagt meer dan 600 000 euro. Naast de premies bieden wij mensen de mogelijkheid aan om advies in te winnen bij de kwaliteitskamer. Een architect toont aan wat het potentieel is van een handelspand en de eigenaar krijgt vrijblijvend aanbevelingen over een mogelijke herontwikkeling.’
Maar wat het project uniek maakt is het feit dat Stad Turnhout eigenaars van handelspanden proactief contacteert. Via persoonlijke gesprekken krijgen de eigenaars informatie over het ondersteuningsaanbod dat beschikbaar is. Adriaensens: ‘Deze werkwijze loont. Vooral eigenaars die zelf niet in Turnhout wonen dienen soms een duwtje in de rug te krijgen. Tenslotte stimuleren we ondernemers om economische activiteiten in het stadshart. Daarvoor krijgen we subsidies van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen.’
Maar er is meer. Verheyen: ‘Met dit project hebben wij de controle op leegstand van handelspanden opgevoerd. Dat doen we door op zoek te gaan naar de eigenaars ervan. We merken dat bepaalde panden moeizaam kunnen herontwikkeld worden. Soms komt dit door de hoge erfgoedwaarde. Dan kopen wij die panden aan en wijzen de ontwikkelingsrechten toe aan private ontwikkelaars. Zo spreiden we de risico’s tussen de publieke en de private partner. We laten ons hierbij adviseren door experts.’
Sébastien Hendrickx (rechts op de foto), voorzitter van vzw Ondernemend Stadshart Turnhout: ‘Wij zitten met de handelaars regelmatig samen en voelen ons betrokken bij het systeem om handelspanden te transformeren naar woningen. Het is belangrijk dat mensen hun weg vinden door de gehele subsidiereglementering. Wij zoeken samen naar oplossingen. In het begin dachten wij: ‘als je per jaar vijf handelspanden kan omtoveren naar leuke appartementen dan heb je er na vijf jaar toch al 25 staan, maar het loopt beter dan verwacht. In de jaren ’60 werden mooie herenhuizen ontwikkeld naar winkels. Nu zetten wij de omgekeerde weg in.’
Caroline Verdick van Kooktijd uit de Leopoldstraat, verhuist op vrijdag 1 september naar een ruimer pand in de Herentalsstraat. ‘We zitten hier dertien jaar maar hebben meer plaats nodig. Ikzelf weet hoe ik een pot moet verkopen maar vraag me niks van verbouwingen. Daarom is de steun van de stad van onschatbare waarde.’
Edwin MARIËN
