Topstukken uit Vlaamse collecties in het MAS vanaf 31 oktober
ANTWERPEN – Michelangelo, Magritte, Bacon, Ensor, Moore en Rubens … Het zijn maar enkele van de wereldberoemde namen die in het najaar in het MAS te zien zijn. De expo ‘Zeldzaam & Onmisbaar’ brengt een unieke selectie uit de Vlaamse Topstukkenlijst. Kunstwerken, manuscripten en artefacten waarvoor bezoekers anders Vlaanderen moet doorkruisen, zijn nu tijdelijk op één plek te bewonderen. En dat alles ter ere van de 20ste verjaardag van het Vlaams Topstukkendecreet.
‘Zeldzaam & Onmisbaar’ (31.10.23 tot 25.02.24) neemt de bezoeker mee op een kunsthistorische wandeling langs parels uit Vlaamse collecties. Zo’n 35 grote en kleine musea, maar ook kerken, bibliotheken en particuliere verzamelaars geven topstukken uit hun collectie tijdelijk in bruikleen. Stuk voor stuk werken die sinds 2003 zijn opgenomen in de Vlaamse Topstukkenlijst. Het decreet zorgt ervoor dat topstukken die aan de criteria “zeldzaam” en “onmisbaar” voldoen, Vlaanderen niet zomaar mogen verlaten en dat ze zo goed mogelijk worden beschermd en bewaard. Twee audiogidsen, voor volwassenen en voor kinderen, nodigen de bezoekers uit om anders te kijken naar de topstukken en verrassen hen met grote en kleine verhalen.
De expo pakt uit met een kleine klepper van formaat. De 13.000 jaar oude gegraveerde rolsteen uit Museum De Kolonie in Lommel opent de expo en is meteen het oudste object op de Topstukkenlijst. Volgens experten gaat het zelfs om het oudste voorwerp in Vlaanderen dat door een mens is versierd. Van daar start een leerrijke trip door de kunstgeschiedenis die de bezoeker ook esthetisch zal verwonderen.
Middeleeuwse manuscripten, beroemde schilderijen van Hugo Van der Goes, Rubens, Jordaens, Ensor, Magritte en Bacon, beelden van Lucas Faydherbe en Henry Moore, een tekening van Michelangelo (de enige van Vlaanderen), maar ook kostbaar zilver, een aardglobe van Mercator en een zeldzaam meubel van Pierre Gole, de meubelmaker van de Franse koning Louis XIV, laten de bezoekers niet onberoerd. Het jongste werk van de tentoonstelling is ‘Great American Nude #45’ van Tom Wesselmann uit de Amerikaanse pop-art van 1963.
Ook verschillende gerestaureerde werken staan in de schijnwerpers zoals het beeldhouwwerk ‘Johannes rustend aan de borst van Jezus’ van Meester Heinrich von Konstanz, de schilderijen ‘De dood van Maria’ van Hugo Van der Goes, ‘Judit’ van Jan Massijs en ‘Calvarie met stichterspaar’ van Quinten Massijs. Verder krijgen ook ‘De kunstkamer van Cornelis van der Geest’ door Willem van Haecht en Rubens’ zelfportret uit het huis van de meester zelf een mooie plek.
Deze tentoonstelling toont voor de allereerste keer een uitzonderlijk portret “Portret van een jonge vrouw met hond” van de Antwerpse 16de-eeuwse schilderes Catharina van Hemessen aan het brede publiek. Dit Topstuk is recent aangekocht via het Topstukkenfonds.
De Vlaamse overheid (Departement Cultuur, Jeugd en Media en Event Flanders) organiseert de expo ‘Zeldzaam & onmisbaar’ samen met het MAS naar aanleiding van het 20-jarig bestaan van dit Topstukkendecreet.
In het Kijkdepot opent gelijktijdig de expo ‘Blikvangers’. 16 Antwerpenaren kozen daarvoor hun persoonlijke topstukken uit de MAS-collectie. Uniek, belangrijk, ongezien of baanbrekend? Of handig, fascinerend, herkenbaar of aandoenlijk? De persoonlijke teksten bij de selectie tonen dat een topstuk voor iedereen iets anders kan betekenen. Hun gekozen objecten staan er evenwaardig naast ‘de Koorkap van Nonnemiel’ één van de 10 erkende Topstukken uit de MAS-collectie.
https://mas.be/nl/pagina/blikvangers
Tegelijkertijd plaatst het Museum Plantin-Moretus zijn Topstukken, en deze van collega-instellingen in Vlaanderen, internationaal in de kijker met de tentoonstelling ‘Van crabbelinge tot carton. Tekeningen van Bruegel tot Rubens’ (17.11.2023 tot 18.02.24). Deze expo toont de 80 mooiste oude tekeningen erkend op de Vlaamse Topstukkenlijst.
https://pers.museumplantinmoretus.be/van-crabbelinge-tot-carton
De tentoonstelling viert het 20-jarig bestaan van het Topstukkendecreet. Wat betekent dit decreet en wat is een topstuk? Wat is het topstukkenbeleid? Het antwoord op die vragen is te vinden in de publicatie ‘Zeldzaam en Onmisbaar. 20 jaar Topstukkendecreet’, een samenwerking tussen het Departement Cultuur, Jeugd en Media en Openbaar Kunstbezit Vlaanderen. In de tentoonstellingsruimte van het MAS kunnen bezoekers een gratis exemplaar meenemen en de publicatie kunt u ook digitaal lezen via www.okv.be/artikel/topstukken. Voor meer info en beeldmateriaal kunt u terecht bij Peter Wouters via peter.wouters@okv.be.
‘Zeldzaam & Onmisbaar’
Topstukken uit Vlaamse collecties
van 31 oktober 2023 tot 25 februari 2024
MAS – Hanzenstedenplaats 1 – 2000 Antwerpen
Tel +32 3 338 44 00 -mas@antwerpen.be – www.mas.be
Open dinsdag t/m zondag, van 10 tot 17 uur. Met uitzondering van feestdagen.
Meer informatie en tickets op de website: https://mas.be/nl/zeldzaam-en-onmisbaar
Foto’s Ronny MULLENS
