Sint-Jacobskerk tijdelijk weer open, wordt volgend weekend gevierd

ANTWERPEN – De eerste fase van de restauratiewerken van de Antwerpse Sint-Jacobskerk is afgerond. Ze is de komende maanden tijdelijk opnieuw toegankelijk. Bezoekers kunnen het verschil tussen het niet-gerestaureerde en gerestaureerde deel ervaren en de nieuwe vondsten ontdekken. Bovendien zetten op zaterdag 6 en zondag 7 november verschillende gratis activiteiten dit unieke moment in de kijker.
Bruno Aerts, vicaris-generaal van het bisdom Antwerpen en pastoor van de Sint-Jacobskerk: ‘Wij kunnen uitpakken met een oorkonde uit 1478, opgemaakt door de abt van Hemiksem, die een mandaat gaf om op deze plaats een kerk te bouwen. Wat voor ons belangrijk is is dat het toen om al een samenwerkingsverband ging. Dit document is 550 jaar oud en werd bewaard in het rijksarchief van Beveren. De eerste fase van de restauratiewerken werd nu afgerond. Later volgt de andere zijde, met onder meer het graf van Rubens.’
De restauratie van de Sint-Jacobskerk startte in 2019, met de steun van het Agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen. Stefanie Reyskens van Steenmeijer Architecten uit de Kleine Pieter Potstraat: ‘Momenteel zijn de bouwkundige werken aan het interieur en de buitenzijde van de westzijde van de kerk afgerond. In deze eerste fase zijn de daken en gevels hersteld en schilderwerken uitgevoerd. De glasramen zijn gereinigd en gerestaureerd en kregen een beschermende voorzetbeglazing met een UV-weringslaag. Er werden 127 werfvergaderingen gehouden, 3 500 vierkante meter leidingen op het dak aangebracht, 320 gewelven werden verguld en er gebeurden 12 000 vierkante meter schilderwerken, in drie lagen, wat een totaal maakt van 36 000 vierkante meter of 5,5 voetbalvelden. De eerste fase is nog niet helemaal afgerond. Het beeldhouwwerk en het meubilair moeten nog gerestaureerd worden. In de goten hebben we meer aantasting gevonden dan voorzien. Alle schrijnwerk werd hersteld. De voorgevel bestond zich nog wel in goede staat. Bij de start van de werken werden alle kunstwerken in een depot geplaatst, niet alleen om diefstal uit te sluiten maar ook tegen de vochtigheid. Het orgel werd gedemonteerd en overgebracht naar Eupen. We verwachten het terug in de loop van 2023.’
De stofwand die de werfzone afsloot van de toegankelijke, oostelijke, zijde van de kerk is nu gedemonteerd, waardoor de kerk tijdelijk opnieuw in haar totaliteit te bewonderen is, vanaf morgen zaterdag 30 oktober tot begin januari. Bovendien kunnen bezoekers in deze periode de restaurateurs nog aan het werk zien bij het vrijmaken en restaureren van muurschilderingen in enkele kapellen. Tom Meeuws (Vooruit), schepen voor erediensten: ‘De Sint Jacobskerk geldt als een van de absolute toppers van het Antwerpse kerkenpatrimonium. Toch is ze voor heel wat Antwerpenaars een nobele onbekende. Dit is een unieke kans om het wonderlijke precisiewerk van het restauratieteam te bewonderen.’ Het einde van deze fase van de restauratiecampagne wordt gevierd met verschillende gratis activiteiten op zaterdag 6 en zondag 7 november. Er zijn rondleidingen, voorstellingen van artiest Patries Wichers en een concert van koor Lux Amoris. Op zaterdag zet Theater Tol de kerk met een betoverend spektakel in de kijker. Het volledige programma is te vinden op https://www.agvespa.be/nieuws/spektakel-de-sint-jacobskerk. Na nieuwjaar komt er opnieuw een stofwand tussen de werfzone en de dan toegankelijke westelijke kant van het gebouw. Vervolgens starten de werken aan het interieur en de buitenzijde op. De kerk zal begin volgend jaar opnieuw een tijdlang volledig sluiten.
Edwin MARIËN
Foto Sigrid Spinnox