Plafondschildering in pagode is nieuwe bezienswaardigheid in Boekenbergpark
DEURNE – De Unitas Tuinwijk vzw uit Deurne en @The Park namen in 2017 het initiatief om twaalf infopanelen te realiseren die het verhaal van het Boekenbergpark en de aanpalende geklasseerde Unitas Tuinwijk in al zijn facetten aan het publiek vertellen. Als bekroning van het project werd dit jaar de plafondschildering van Willem Jacobs Herreyns (1764-1812) digitaal gerestaureerd, ingekleurd en terug gemonteerd waar zij thuishoort. Zo kunnen de bezoekers van het park enigszins de vroegere extravagante sfeer ervaren.
Luc Vandeput, ondervoorzitter Unitas Tuinwijk vzw: ‘Dit is het einde van een drieluik. In 2017 hebben wij de panelen buiten aangebracht, het tweede luik volgde in 2019 met de informatieve pancartes in de pagode die iets meer vertellen over het park en het kasteel en vandaag mogen we het project afronden met de schildering van Herreyns, een echte ‘trompe-l’oeuil’ (waarbij een optische illusie wordt gecreëerd). De originele foto van het werk dateert van 1910. Het kunstwerk op doek is verloren gegaan of ergens in privé bezit. Perry Dolmans van ‘Geschiedenis-in-kleur’ heeft de foto naar eigen inspiratie digitaal ingekleurd en Luc Vande Put van Luc Vandeput Communications heeft de digitale printproductie en montage gerealiseerd.’
De Unitas-wijk is één van de hoogtepunten van de tuinwijkarchitectuur in Vlaanderen. ‘In 2000 hebben we onze vzw opgericht. In de wijk staan 190 woningen, indertijd allemaal gebouwd in opdracht van architect Eduard Van Steenbergen. In 1960 werden de huizen verwaarloosd maar gelukkig is er sinds 2018 een beheersplan. Toen kon men beginnen met het reconstrueren van de woningen. Ikzelf ben grafisch ontwerper. Vandaar mijn interesse voor deze Chinese pagode.’
Districtsburgemeester Tjerk Sekeris (N-VA): ‘Ik heb vijftien jaar in het Verenigd Koninkrijk gewoond. Daar rijdt men honderden kilometer rond om Port Sunlight te zien, het dorpje in Merseyside met huisjes in arts-and-crafts-stijl. Wel, ik moet zeggen: de Unitas Tuinwijk is beter bewaard gebleven. Deurne was indertijd een rijke gemeente waar heel veel edelen hoven van plaisantie hadden. Het Boekenbergpark was er één van. In 1798 kocht Jan-Willem Smets het domein en aan het einde van de langgerekte serpentinevijver liet hij de Chinese pagode plaatsen. In 1956 besloot de gemeenteraad van Deurne om de toren te slopen. In 1958 kon het Provinciaal Museum Sterckshof vier panelen aankopen die afkomstig waren van het interieur van de pagode. De resterende stenen basis kreeg een ‘Expo 58 make-over. Er kwam een nieuw (Japans…) dak op. Vandaag is het geheel afgerond.’
Ben Van Beneden, directeur van het Rubenshuis: ‘Willem Jacob Herreyns was één van de vele kunstenaars die in de schaduw stond van Rubens. Nochtans wordt hij als één van de grote navolgers van de grootmeester beschouwd. Hij studeerde bij zijn vader – die schilder was – en oom – een beeldhouwer – aan de Academie van Antwerpen. In 1771 richtte hij de Mechelse stedelijke academie op. In de Napoleontische tijd keerde hij terug naar Antwerpen en werd hij eerst leraar en later directeur aan de academie. Herreyns was een historisch schilder die heel veel decoratieve werken in opdracht heeft geschilderd. Het is niet duidelijk of hij voor dit werk – waarbij je de indruk hebt dat je los door het plafond ziet – een kijkje is gaan nemen in Italië of dat hij in de leer is geweest bij Rubens.’
Edwin MARIËN
