Overblijfselen massahondengraf Rivierenhof ondergebracht in Volxmuseum
DEURNE – In 2019 onderzochten archeologen een rij kuilen in het Provinciale Domein Rivierenhof in Deurne. De skeletten van honderden honden kwamen tevoorschijn, daar begraven aan het begin van de 20ste eeuw. Het lijkt wel of vele dieren op korte tijd samen de dood vonden. De studie van de vondsten en historisch speurwerk reconstrueren de gebeurtenissen. In het VolXmuseum aan de Koraalplaats in Deurne stelden Luk Lemmens (N-VA), gedeputeerde voor Erfgoed, en Walter Verbruggen, voorzitter van het Tuninum Volksmuseum vzw, vanochtend de archeologische kijkkast met materiaal van deze site voor . Tot het einde van dit jaar kan je er elk weekend terecht voor een eerste kennismaking.
Lemmens: ‘Zoals jullie kunnen merken aan de plakkaten die werden aangebracht aan de buitenkant van het museum is de provincie altijd betrokken geweest bij dit museum. Jammer genoeg is cultuur geen provinciale bevoegdheid meer, gelukkig is erfgoed dat wel. Toen men bezig was aan de aanleg van de korfbalvelden in het Rivierenhof deed men bij graafwerken een rare vondst: een kuil vol met dierenknoken. Het bleek om twee rijen van telkens zeven kuilen te gaan. De eerste rij bevatte huishoudelijk afval, in de tweede rij ging het wel degelijk om skeletten van honderden honden, daar begraven aan het begin van de 20ste eeuw. Het werd de start van een onderzoek naar het samenleven van mens en dier, iets meer dan een eeuw geleden. Na historisch speurwerk door archeologen worden de gebeurtenissen in een mini-tentoonstelling met bijhorende brochure gereconstrueerd.’
‘Het bleek te gaan om een grootschalige uitroeiing van een grote groep zwerfhonden in de stad. Er heerste een virus en meerdere steden hadden af te rekenen met hondsdolheid, een ziekte die dodelijk was voor mens en dier. Ook toen werd er – net als nu tijdens corona – vrij vlug een vaccin gevonden. De honden die ziek waren werden naar het Pasteur-onderzoek gebracht. De honden hier in het massagraf in het Rivierenhof bleken echter kerngezond.’
Nog tot vrijdag 31 december kun je in het VolXmuseum in Deurne een speciaal samengestelde kijkkast met het materiaal van de vindplaats bewonderen. Het verhaal is te lezen in de brochure in de reeks ‘Uit het Depot’ van de dienst Erfgoed, die gratis aan te vragen is. Je leest het spannende verhaal achter deze vondst en de soms problematische relatie van ruim een eeuw geleden tussen de mens en zijn trouwste vriend, de hond.
Lemmens: ‘Wij vinden het belangrijk om met de resultaten van archeologisch onderzoek naar buiten te komen en willen daarnaast ook graag de uitgebreide collectie van ons archeologisch depot voor het publiek ontsluiten. De archeologische kijkkast in het VolXmuseum in Deurne is daarbij een eenvoudig concept om boeiende verhalen te delen met het grote publiek. Ze prikkelt de aandacht door haar compacte opstelling en mini-tentoonstelling van het archeologische vondstenmateriaal van dit toch wel curieuze verhaal. Dit is een mooie kans om het publiek te tonen dat boeiende archeologische vondsten soms ook vlakbij de eigen woon- en schoolomgeving gedaan worden.’ Voor wie het verhaal uitgebreid wil horen, volgen er in Deurne nog twee lezingen: op zondagvoormiddag 12 september (Open Monumentendag) in de districtsbibliotheek Couwelaar en op zondagvoormiddag 10 oktober (Archeologiedag) in het districtshuis. Het museum is geopend elke zaterdag en zondag tussen 14 en 17 uur.
Edwin MARIËN
Foto Kris Vandevorst
