Onderzoekers UA Wilrijk geloven dat steenmeel broeikas kan verwijderen
WILRIJK – Sproeien we op termijn vermalen gesteente vanuit vliegtuigen boven bepaalde ecosystemen om de klimaatverandering aan te pakken? Het lijkt behoorlijk vreemd, maar uit internationaal onderzoek, waar ook UAntwerpen aan meewerkte, blijkt dat deze techniek heel wat CO2 uit de atmosfeer zou kunnen halen.
Om de klimaatdoelstellingen van het Akkoord van Parijs van 2015 te halen, is naast een snelle afname van de uitstoot ook de actieve verwijdering van CO2 uit de atmosfeer vereist: de zogenaamde negatieve emissies. Er werden al een aantal verschillende negatieve-emissietechnologieën (NET’s) voorgesteld. Het planten van bomen is een bekende techniek, maar de natuur biedt zelf nog veel meer mogelijkheden. Een internationaal team, waar ook Ivan Janssens (gewoon hoogleraar biologie) en Sara Vicca (docent) van de Universiteit Antwerpen Campus Drie Eiken Wilrijk deel van uitmaakten, onderzocht het gebruik van fijngemalen silicaatgesteente (steenmeel). Hun bevindingen verschijnen in het toonaangevende tijdschrift Nature Geoscience.
Vicca: ‘Wanneer silicaatgesteente vermalen wordt en over het landoppervlak verspreid wordt, zal het reageren met CO2, waardoor het broeikasgas uit de atmosfeer verwijderd wordt, het abiotische CO2-verwijderingsmechanisme. Basalt is een prima gesteente om deze techniek toe te passen: het verweert snel en bevat plantenvoedingsstoffen, die plantengroei bevorderen en voor een tweede CO2-verwijderingsmechanisme zorgen.’ In een groot aantal ecosystemen wordt de vastlegging van CO2 door planten beperkt door een lage bodemvruchtbaarheid. Door nutriëntenarme ecosystemen te besproeien met basaltpoeder zouden de nutriëntenbeperkingen kunnen worden opgeheven en kan de koolstofopslag in ecosystemen worden bevorderd.
Terwijl eerdere evaluaties vooral gericht waren op vruchtbare landbouwgrond waar bestaande infrastructuur kan worden gebruikt voor de verspreiding van steenmeel, richtte het onderzoeksteam zich op natuurlijke ecosystemen met verarmde bodems. Daartoe gebruikten de wetenschappers een uitgebreid numeriek model van de biosfeer om de verwijdering van koolstofdioxide door steenmeel te simuleren.
Janssens: ‘We kwamen uit bij een aanzienlijke verwijdering van CO2 tot 2,5 miljard ton CO2 per jaar, waarvan ongeveer 50 procent was toe te schrijven aan de reactie van de biosfeer (planten en bodem) op steenmeeltoevoeging. De grootste CO2-verwijdering werd gevonden in regio’s die werden beschouwd als ongeschikt voor steenmeeltoevoeging. Daarmee is het wereldwijde CO2-verwijderingspotentieel van basalt groter dan eerder werd gesuggereerd.’
Uitgaande van het gebruik van vliegtuigen die zijn uitgerust om steenmeel te sproeien, bleken de kosten van CO2-verwijdering uit te komen op zo’n 150 dollar per ton verwijderde CO2. Om een voldoende hoge netto CO2-verwijdering te bereiken, zou de basaltmijnbouw moeten worden opgeschaald, zouden afgelegen gebieden bereikt moeten worden met bijvoorbeeld drones of luchtschepen, en zou de energie uit hernieuwbare bronnen moeten gehaald worden. Vicca: ‘ Het gebruik van steenmeel zou een potentieel gebied voor eerste toepassing kunnen zijn, maar vereist zorgvuldige monitoring om neveneffecten te detecteren en te remediëren.’ (EM / Foto Provincie Antwerpen)
