Nieuwe ontwikkelingen moeten glastuinbouw klimaatneutraler maken
MEERLE – Tijdens het GLITCH-project (Interreg Vlaanderen-Nederland) werd onderzoek gedaan naar enkele energie-efficiënte en klimaatneutrale technologieën voor de glastuinbouw. Meer dan 40 procent van het Vlaamse glastuinbouwareaal ligt in de provincie Antwerpen. De glastuinbouw bevindt zich vooral in drie zones: rond Boechout-Ranst, Hoogstraten en Sint-Katelijne-Waver. Nu het GLITCH-project is afgelopen werd vanochtend – in aanwezigheid van Jo Brouns (CD&V), Vlaams minister van landbouw, in het Proefcentrum Hoogstraten, het vervolgtraject ENERBLIK, dat momenteel in aanvraag is, voorgesteld.
Dankzij innovatie en co-creatie zijn binnen het project GLITCH enorme klimaatstappen gezet door dertien Vlaamse en Nederlands-Limburgse bedrijven en kenniscentra. Hieronder de Universiteit Antwerpen, Thomas More, Proefstation voor de Groenteteelt Sint-Katelijne Waver (PSKW) en Proefstation Hoogstraten (PCH). Evelien Rosiers (PKSW): ‘GLITCH zet in op de ontwikkeling van energie-efficiënte en klimaatneutrale technieken in de glastuinbouw. De focus ligt op vermindering van CO2-uitstoot en praktische hightech-oplossingen zoals de toepassing van dag- en nachtschermen in serres. Er werd gekeken naar belichtingstechnieken in belangrijke serreteelten zoals tomaat, paprika, komkommer en sla. Sommige telers kiezen nog steeds voor SON-T belichting terwijl uit onderzoek blijkt dat LED-verlichting in de tomatenteelt tussen de dertien en de 38 procent minder elektriciteit verbruikt per kilogram. Om de energie-efficiëntie verder te verhogen kan er gebruik worden gemaakt van laagwaardige warmte. Deze warmte kan afkomstig zijn van reststromen uit verwarmingssystemen of industrieën, maar kan ook komen uit geothermie of door gebruik van warmtepompen.’
Marlies Huysmans, onderzoeker vruchtgroentes aan het PCH: ‘Energieschermen (zie foto)hebben ook veel potentieel om energie te besparen. Ze zorgen ervoor dat de aanwezige energie in een kas minder verloren gaat. Met energy balancing schermen zou de zon alleen al voldoende moeten zijn om de kas zoveel mogelijk op temperatuur te houden. Dankzij een dag- en nachtsysteem en een aangepaste scherm- en klimaatsturing kon in totaal 62 procent energie bespaard worden waarvan 40 procent overdag en 79 procent ’s nachts binnen een paprikateelt. Bij tomaat werd een energiebesparing van 41 procent gerealiseerd door het gebruik van nachtschermen en een aangepaste teeltstrategie maar hier was er ook sprake van productieverlies.’
Brouns: ‘Het GLITCH-project verloor de productie en de rendabiliteit niet uit het oog. Het moet een win-winsituatie blijven voor zowel de producent als de consument.’ Kathleen Helsen (CD&V), gedeputeerde voor landbouw: ‘De doelgroep van het GLITCH Kompas bestaat uit telers, teeltvoorlichters, toeleveranciers, onderzoekscentra, kennisinstellingen en alle belanghebbenden. Medewerkers van de proefcentra en de Dienst Landbouw van de provincie gaan nu extra inzetten op begeleiding van de telers.’ ENERGBLIK is een nieuw project dat op basis van de resultaten van GLITCH nieuwe innovaties zal implementeren in de Vlaamse en Nederlandse serres. Lien Bosmans (PCH): ‘We mikken als startdatum op 1 maart 2023. Onze doelstelling is aantonen dat een klimaatneutrale glastuinbouw en economische rendabele glastuinbouw samen kunnen gaan.’ Onder de elf partners van het project opnieuw PCH en Thomas More.
Edwin MARIËN
