Na veertien jaar renovatiewerken werd grootste synagoge van het land terug ingehuldigd
ANTWERPEN – Hoog bezoek vanmiddag in de hoofdsynagoge van Antwerpen, in de Oostenstraat, meteen ook de grootste synagoog van het land. Premier Alexander de Croo (Open Vld) – met in zijn zog enkele ministers -, burgemeester Bart De Wever (N-VA) – met een grote vertegenwoordiging van het schepencollege – gouverneur Cathy Berx: ze waren allemaal aanwezig.
De Machside Hadass-gemeenschap is de meest orthodoxe. Ze kwam enkele maanden geleden nog in het nieuws toen in de Lange Leemstraat een Jumbo-winkel opende en zij daar fel tegen protesteerden omdat de supermarkt op zaterdag open was. Voorzitter Wahl: ‘De joodse gemeenschap van Antwerpen is op de wereld bekend als Jeruzalem van Noord-Europa. Op een kleine oppervlakte van minder dan vijf vierkante kilometer wonen ongeveer 30 000 Joden.’
‘De Orthodoxe Gemeente ‘Machside Hadass’ werd gesticht in 1892 en officieel erkend in 1912. Ze startte meteen met de bouw van haar hoofdsynagoge in de Oostenstraat, volgens de plannen getekend door architect Jules Hofman. Omwille van de eerste wereldoorlog werd de synagoge pas in 1918 geopend. De hoofdsynagoge is het centrum waar alle geloofsgenoten en leden van de meer dan 40 Antwerpse synagogen samenkomen bij alle grote en belangrijke evenementen. Gedurende 110 jaar is deze hoofdsynagoge getuige geweest van de Antwerpse Joodse geschiedenis.’
In 1941 werd de synagoge ontheiligd en werden de Thorarollen in brand gestoken door de nazi’s. Wanneer de tweede wereldoorlog in mei 1945 voorbij was en de kampen bevrijd werden, bleek dat slechts een handvol Joden de Shoah overleefd hadden. Na de bevrijding waren er geen ramen en deuren meer in de synagoge. Het gebouw werd afgesloten met houten planken. In mei/juni 1945 werd de synagoge opnieuw in gebruik genomen.
Een belangrijke mijlpaal in de annalen van de Oosten-synagoge was de brand in 1963, die grote schade aanrichtte. Daardoor was een groot gedeelte van het gebouw buiten gebruik. De brand ontstond in de kelder, waar een oven ingericht was. Als gevolg van de brand raakte een groot gedeelte van het gebouw buiten gebruik en kon er niet verder gebeden worden in de synagoge.
Uiteindelijk werd het gebouw hersteld maar 50 jaar later kreeg het steeds meer te kampen met ouderdomsproblemen. Om de synagoge verder te blijven gebruiken was een grondige renovatie nodig. Zonder de steun van de overheid was dat onmogelijk. Daarom moest het gebouw erkend worden als beschermd monument. Het grootste deel van het bedrag is afkomstig van de Vlaamse Gemeenschap en een deel komt van de stad. Ook de Stichting van het Jodendom van België legde een aanzienlijk bedrag bij en de rest kwam van giften.
In november 2008 werd het contract ondertekend met het aannemersbedrijf PIT Eiffage uit Brussel en in januari 2009 begonnen de werken. Vandaag werd de gerenoveerde Oostenshul eindelijk opnieuw ingehuldigd en werd de synagoge opnieuw in gebruik genomen.
Foto’s Ronny MULLENS
