Na dramatische PFAS-waarden rond 3M: Zuhal Demir dreigt met sluiting

ZWIJNDRECHT – De Omgevingsinspectie heeft vanmorgen om 11u57 een veiligheidsmaatregel opgelegd aan het bedrijf 3M in Zwijndrecht. Dat maakte Zuhal Demir (N-VA), Vlaams minister van Omgeving, bekend. Bloedonderzoek bij 796 omwonenden tonen aan dat bij meer dan de helft van de deelnemers hoge PFAS-waarden werden vastgesteld, vooral PFOS. Hoe dichter bij het bedrijf, hoe hoger de waarden. Wie dichter bij de fabriek woont, heeft de hoogste waarden, net als wie eieren van eigen kippen eet en grondwater gebruikt. Het Agentschap Zorg en Gezondheid adviseert daarom aan de gemeentes om de no-regretmaatregelen uit te breiden. ’ Slechts bij negen procent van de deelnemers zijn de richtwaarden ‘veilig’. Het bedrijf moet binnen de twee dagen zwart op wit bewijzen dat ze de Zwijndrechtenaren niet extra blootstellen aan risico’s via emissies. Kunnen ze dat niet bewijzen, dan moet ze meteen alle productieprocessen stopzetten die leiden tot uitstoot.
De voorbije maanden staat 3M onder stevig toezicht van de Vlaamse Omgevingsinspectie. Dat leidde al tot verschillende bestuurlijke en/of veiligheidsmaatregelen en de bijstelling van de omgevingsvergunningsvoorwaarden van 3M. Tijdens het hele proces verloopt de doorstroming van informatie echter zeer moeizaam. Daarenboven kondigde 3M vandaag aan dat ze in beroep gaat tegen de beslissing van de deputatie om haar lozingsvergunning te verstrengen. Vorige week verstrengde de deputatie de lozingsnormen voor het chemiebedrijf en deze nieuwe normen gelden meteen. Voor PFOS, de vervuilende stof die tot ver in de omgeving van 3M verspreid blijkt, werd de lozingsnorm verstrengd van 30 microgram per liter afvalwater naar slechts één microgram per liter. Diezelfde norm geldt voortaan ook voor PFOA en PFOSA.
3M gaat nu in beroep tegen deze beslissing, aangezien ‘ze geen overgangsperiode biedt waarin 3M aan de voorwaarden kan voldoen, de regelgeving niet correct wordt toegepast en de regelgeving enkel wordt gehanteerd op één individueel bedrijf. Die werkwijze creëert grote rechtsonzekerheid voor veel bedrijven in België’, zo luidt het in een persbericht.
Tegelijk zijn inmiddels de resultaten van het aangekondigde bloedonderzoek verwerkt. Die zijn niet goed. Vanuit het Agentschap Zorg en Gezondheid wordt vandaag het advies geformuleerd dat de uitstoot van alle PFAS-componenten die leidt tot bijkomende blootstelling moet stoppen. Omdat 3M niet kan of wil aantonen dat ze op dit moment niets uitstoot wat leidt tot bijkomende blootstelling aan PFAS, worden geen risico’s genomen. Er wordt een veiligheidsmaatregel opgelegd aan 3M. Het bedrijf moet binnen de twee dagen zwart op wit bewijzen dat ze de omgeving niet extra blootstelt aan risico’s. Kunnen ze dat niet bewijzen, dan moet ze alle productieprocessen stopzetten die in de omgeving leiden tot blootstelling aan PFAS.
Demir: ‘De voorbije twee maanden worden grote inspanningen geleverd om bedrijf 3M tot de orde te roepen. Toch blijft essentiële informatie nog steeds uit, ondanks herhaaldelijke eisen gedurende twee maanden. Ondanks een ingebrekestelling. Daar bovenop komen nu de bijzonder slechte resultaten van het bloedonderzoek. Het geduld is op. 3M moet zwart op wit wil aantonen dat ze de omgeving niet blootstellen aan bijkomende risico’s. Doet ze dat niet binnen twee dagen, dan moet 3M meteen alle productieprocessen stopzetten die leiden tot uitstoot tot ze dat bewijs wél kan aanleveren.’ (EM)