Kunstwerk van Sammy Baloij moet ontmoetingsplek op de Scheldekaai worden
ANTWERPEN – De Congolose beeldende kunstenaar Sammy Baloji (43) maakte op uitnodiging van Kunst in de Stad en met steun van de Vlaamse overheid een nieuw kunstwerk voor de stedelijke collectie kunst in de publieke ruimte.
Deze monumentale sculptuur, getiteld The Long Hand, krijgt een permanente locatie op de Scheldekaai (Cockerillkaai), ter hoogte van de Zuidersluis in Antwerpen. Het is het eerste permanente publieke kunstwerk in het oeuvre van de kunstenaar. Het kunstwerk zal zo niet alleen mee het uitzicht bepalen van de vernieuwde Scheldekaaien maar zal ook dienst doen als ontmoetingsplek.
Baloij: ‘Ik ben geboren in Lubumbashi en woon al enkele jaren in Brussel. Twee jaar geleden contacteerde het Middelheimmuseum mij om dit werk te maken. Er hangen al werken van mij in het Middelheimmuseum maar het is de eerste maal dat ik in opdracht van de stad werkte. Ik maakte mijn werk specifiek voor deze locatie, zo dicht mogelijk bij de Schelde. Ik beschouw de rivier als de toegangsweg van ‘hier’ naar ‘daar’, de verbindingsweg tussen de stad en de wereld, maar ook tussen België en Congo, mijn geboorteland.’
Nabilla Ait Daoud (N-VA), schepen van cultuur: ‘The Long Hand is een nieuw, permanent kunstwerk voor onze stad. We bevinden ons hier aan de Zuidersluis, die in 1879 werd gebouwd tijdens het rechttrekken van de Scheldekaaien, in 1967 werd gesloten en twee jaar later met de Zuiderdokken werd gedempt. De kunst om continenten met elkaar in dialoog te laten treden , is een rode draad in het werk van de kunstenaar. Baloji kijkt het verleden recht in de ogen: naar het koloniale tijdperk, maar ook nog verder in de tijd.’
‘In 2019, tijdens zijn residentie in de Villa Medicis in Rome, toonde hij de technisch hoogstaande, delicate en elegante weefkunst uit het Congo van de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw. De abstracte patronen en optische effecten op de weefsels doken pas op in Europa in het modernisme en de abstracte kunst van de twintigste eeuw. The Long Hand refereert naar Paul Panda Farnana, die als kleine jongen vanuit Congo naar België werd gebracht, als eerste Congolees afstudeerde aan een Belgische instelling voor hoger onderwijs en later een belangrijke stem werd in de pan-Afrikaanse beweging en de strijd tegen de Europese koloniale onderdrukking.’
‘Het werk verwijst ook naar een citaat van de Antwerpse burgemeester Lode Craeybeckx ‘Een Antwerpenaar hoeft alleen maar zijn hand in de Schelde te steken om zich met de wereld verbonden te voelen.’ Maar vooral, het bronzen beeld is gebaseerd op de ‘lukasa’, een artefact uit de Luba-cultuur in Zuid-Congo. Lukasa (ofte ‘lange hand’) fungeren als geheugensteuntje of ezelsbruggetje en zijn een vitaal onderdeel van de Luba-traditie van mondelinge geschiedschrijving en kennisoverdracht.’
‘Met The Long Hand introduceert Sammy Baloji dit geheugenobject op monumentale schaal in de stad en sluit zo aan bij de traditie van kunstwerken in de publieke ruimte als herdenkingstekens. De grote gekleurde kralen, die aangebracht zijn op het oppervlak van het bronzen beeld, zijn gemaakt van gerecycleerd plastic.’
Edwin MARIËN
Foto Tim CORNILLE
