Kempen Boven tijdens uitreiking van Provinciale Erfgoedprijs in Provinciehuis
ANTWERPEN – Dit jaar werd de zesde editie van de Provinciale Erfgoedprijs georganiseerd. Met de prijs bekroont Provincie Antwerpen een organisatie of initiatief dat het rijke onroerend erfgoedverleden van de provincie aan een ruim publiek bekend maakt.
Luk Lemmens (N-VA, tweede van links op de foto), gedeputeerde voor erfgoed: ‘Er werden acht dossiers ingediend. Zes daarvan werden genomineerd. Ze zijn allemaal goed gestoffeerd. De jury, onder leiding van Lenie Thiers van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid en erfgoedconsulente bouwkundig erfgoed, koos ervoor om het accent te leggen op minder bekend maar daarom niet minder bemind erfgoed.’
De projecten waren zeer divers. De hoofdprijs (10 000 euro) ging naar IOED Stuifzand dat regionale projecten, organisaties, netwerken en initiatieven ondersteunt uit de gemeenten Balen, Dessel, Geel, Laakdal, Meerhout, Mol en Retie, voor het project Koninklijke Kempen. Dit project is een meer dan fraai standaardwerk dat terecht het uithangbord vormt. Het groeide van onderuit en zette de Koninklijke Kempen definitief op de kaart. Dit vergeten aspect van onze lokale geschiedenis werd ingezet in tentoonstellingen en wandelingen, in een multidisciplinaire aanpak met diverse partners: vrijwilligers, bewoners, getuigen, overheden, toeristische diensten,… Het erfgoed werd terug levend gemaakt en dankzij het landschapsherstel hebben de Koninklijke Kempen een blijvende impact.
Danny Van der Veken (rechts op de foto): ‘We hebben hier met een aantal mensen aan gewerkt. Els Oostvogels (tweede van rechts op de foto), vanuit Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete, heeft het landschapsonderzoek mee begeleid. Samen met Stuifzand heeft zij de LEADER-middelen gecoördineerd en ze heeft het cartografisch onderzoek gedaan en de cartografie verzorgd. Janna Lefevere (links op de foto) is Erfgoedcoördinator bij Stuifzand. Zij heeft geschreven over wat er met het Koninklijk Domein is gebeurd na 1950. Ik heb zelf meegeschreven aan delen één en twee van het boek. Ik ben bioloog van opleiding. Dat was ook het interessante aan het project: Janna is antropologe, Els is landschapsarchitecte, Walter Raeymaekers is een heemkundige pur sang en verder hadden we Bart Van der Moeren als fotograaf. Er zat eigenlijk geen enkele royalist tussen.’
‘Het idee voor het boek is ontstaan bij Hugo Willockx, die in het koninklijk paviljoen in Geel Ten Aard woont. Hij was al vele jaren opzoekingswerk aan het doen maar hij was er nooit toe gekomen om dat te publiceren. Hij is ermee naar Stuifzand gegaan. Tijdens dezelfde periode is Walter Raeymaekers van de Heemkundige Kring van Retie met zijn kadasterboek en andere zaken naar Stuifzand gestapt. Zo is de bal aan het rollen gegaan. Men heeft een redactie samengesteld en ik maakte daar deel van uit. Ik woon in Retie. Ik wist hier iets over maar zeker niet alles. Op vijf jaar tijd vonden we zoveel materiaal bij elkaar dat we niet alles hebben kunnen brengen. Sommige dingen kunnen we beter illustreren tijdens wandelingen of lezingen. Meer info daarover vind je op https://www.stuifzand.be/.’
Ikzelf heb vorig jaar het boek cadeau gedaan aan iemand. We waren eigenlijk wel benieuwd of de pikante verhalen die over het koninklijk domein de ronde doen in de streek, uit de doeken werden gedaan in het boek . Van der Veken: ‘Dat is delicaat omdat het ook vaak om geruchten gaat die moeilijk bevestigd kunnen worden. Ik raad wel iedereen aan om tussen de regels te lezen.’ Pikant detail in dit verband: de auteurs zijn net voor corona naar het Koninklijk Archief in Brussel getrokken en daar kregen ze te horen dat er geen enkel document beschikbaar was over een domein dat 100 jaar koninklijk bezit was…
Twee laureaten kregen elk 5 000 euro: het Museum Fort Liezele van het gemeentebestuur van Puurs-Sint-Amands en het project ‘Gloria komt naar huis’ van de GBS De Duizendpoot in Meerhout. Andere genomineerden waren DOCOMOMO België met de publicatie over de Riverside Tower op Linkeroever, Regionaal Landschap de Voorkempen met de digitale visualisatie van Fort Lillo en stad Herentals met een project van Kathleen Boel over deurklinken.
Edwin MARIËN
Foto Stefan DEWICKERE
