In de Toeffelhoek in Vremde werkt Lien Vrijders aan een voedselbos
VREMDE – In maart lanceerde de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) een projectoproep als opwarmer voor het toekomstige landinrichtingsproject Antwerpse Zuidrand. Voor een perceel van 3,5 hectare in de Toeffelhoek in Vremde, een deelgemeente van Boechout, zocht men een korte keten-project. Lien Vrijders wist met haar project ‘Grassroots’ de jury te overtuigen.
De opstart van het landinrichtingsplan Antwerpse Zuidrand, stelde de VLM vorig jaar in staat een perceel van 3,5 hectare te verwerven om een pilootproject op te starten. Ze lanceerde daarvoor een open oproep voor potentiële gebruikers die het perceel in een korte keten-project inzetten. Korte ketens passen in het landinrichtingsproject dat is opgebouwd rond weerbare (water)-landschappen, ontharding van de open ruimte, bosuitbreiding, landschapsconnectiviteit en -beleving en duurzame landbouwtransitie. Lien Vrijders diende haar project Grassroots in op de open oproep uit maart en wist de jury ermee te overtuigen.
Vrijders: ‘Ik ben bioloog van opleiding. Ik hield me bezig met het verlies aan biodiversiteit en de ecologische uitdagingen die op ons afkomen door de klimaatverandering. Maar ik merkte dat de samenleving er traag op reageert. In 2014 ben ik dan landwijzer gaan volgen. Dat is een praktijkgerichte landbouwopleiding die veel mensen aantrekt die niet uit een landbouwgezin komen. Zo belandde ik van achter de computer op het veld. Dat deed me goed, want zo kon ik zien welke positieve impact een landbouwbedrijf kan hebben.’
Produceren van voedsel gaat er hand in hand met het versterken van lokale biodiversiteit, langer water vasthouden in de grond en het opslaan van koolstof. Landbouw en natuur worden nog te vaak gezien als tegenpolen. Grassroots wil bewijzen dat ze hand in hand kunnen gaan. Vrijders: ‘Daarvoor wil ik voedselbossen inzetten. Op ongeveer 80 procent van het perceel dat ik mag bewerken, groeit in de toekomst een voedselbos. Zo’n voedselbos volgt de principes van een bosecosysteem, maar dan met allerlei eetbare planten. Je vindt er ook de typische lagen van een gevarieerd bos: De bovenste laag zijn de kruinbomen zoals notenbomen of kastanjebomen. Een niveau lager staan de halfstambomen, die vooral fruit produceren. Daaronder komen de bessenstruiken. Helemaal beneden vind je de kruiden, en in de grond kan je ook nog wortels oogsten. Klimplanten, zoals druivenplanten, groeien tussen de verschillende lagen.’
‘In het voedselbos laten we de natuur haar werk doen, dat levert energie op. Op de lange termijn wil ik een volledig gesloten systeem creëren waarbij alle grond- en voedingstoffen uit het ecosysteem zelf komen. Het bos zorgt er zelf voor dat de bodem vruchtbaarder wordt. Bovendien heeft het voedselbos een positieve impact op de koolstofopslag en de biodiversiteit.’
‘Uiteindelijk is een voedselbos altijd optimaal rendabel, alleen weet je aan het begin van het seizoen niet met 100 procent zekerheid wat je dat jaar zal oogsten. Als de perzikbloesems bijvoorbeeld worden getroffen door vorst, zijn er dat jaar geen perziken. Maar er komt dan wel ruimte vrij voor andere planten. Zo heb je altijd een optimale productie, zonder al te veel werk.’
De overblijvende tien procent van de oppervlakte van het perceel wordt gebruikt voor het telen van groenten. Het vormt de basis voor Grassroots. Geïnteresseerden kunnen lid worden van Grassroots. Leden betalen 300 euro in het begin van seizoen, die daarna besteed kan worden in de webwinkel. Dat startkapitaal aan het begin van het jaar is nodig om het seizoen op te starten, compost, zaden, enz. aan te schaffen. Leden worden uitgenodigd op oogstfeesten en meewerkdagen en vormen samen een echte gemeenschap. Ook niet-leden kunnen losse aankopen doen, die op het bedrijf of op distributiepunten kunnen opgehaald worden. De volgende jaren moet het project duurzaam verder ontwikkelen en een stevige basis vormen om op een alternatieve manier aan landbouw te doen.
Info : https://www.grassrootsklimaatboerderij.be/
Foto’s Ronny MULLENS
