Herman Van Goethem (UA): ‘Wereldglobalisering bevindt zich op een keerpunt’
ANTWERPEN – Het academiejaar 2021-22 is officieel op gang getrapt. De Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen begonnen er vanochtend aan met een zitting in de Stadsschouwburg.
Rector Van Goethem: ‘De UAntwerpen bleef in de coronastorm overeind, omdat we konden rekenen op inzet op elk niveau van de organisatie, op gezamenlijke commitment en omnipresente goodwill. Indien de coronapandemie zeer onverwacht was, dan geldt dat minder voor uitdagingen die zich, eveneens in 2020-21, in alle scherpte en intensiteit hebben gesteld: ‘de klimaat- en milieuproblematiek, Global Health, fake news en pseudocommunicatie, Black Lives Matter en het vraagstuk van ‘dekolonisering’, de geopolieke transitie,… Deze uitdagingen zullen een grote impact hebben op de universiteit van morgen.’
‘Facts, only facts blijkt veel complexer dan velen dachten. Cruciale feiten zijn op dit moment: de oversterfte in België, die in 2020 20 000 personen bedroeg. Dat is een ordegrootte vergelijkbaar met grote slachtoffergroepen in België in 1940-1944. Uit een onderzoek over long-Covid waarin 273 000 Covid-19 survivors werden betrokken, blijkt dat in de periode tussen drie en zes maanden na de eerste ziektedag, 37 procent van hen nog steeds met minstens één ernstig ziektesymptoom te maken had.’
‘We zijn zoekende wetenschappers in een complexe wereld. Zijn wetenschappers neutraal? Brengen ze alleen maar informatie over? Nee, ze mogen een zaak ook bepleiten en vanuit hun overtuiging waarschuwen. Wetenschappers formuleren standpunten en opinies in eigen naam, de wetenschap is niet waardenvrij en dat geldt ook voor de universiteit waar zij werken.’
‘Spreek als wetenschapper publiek vanuit je functie waarover je expertise hebt. Combineer zo precies mogelijke antwoorden aan de kunst der diplomatie. Vermijd zoveel mogelijk publieke partijpolitieke affiliatie, omdat dit de schijn van partijdigheid kan wekken. Wanneer wetenschappers worden geconsulteerd, informeren ze niet alleen maar ze kunnen ook bepleiten en waarschuwen. Ook de universiteit waaraan zij werken is niet waardenvrij. In Vlaanderen en België is ze gebouwd op de diepe fundamenten van onze democratische samenleving.’
‘De globalisering van de wereld bevindt zich op een keerpunt. In de voorbije jaren groeide het inzicht dat globale problemen decentraal kunnen worden opgelost. Wat zich aandient is een opwaardering van kleinere clusters. Wanneer je de gezondheidszorg als focus neemt, dan heeft deze regio een reikwijdte van zo’n 1,2 miljoen mensen. Dat valt samen met de scope van de Universiteit Antwerpen. In het nieuwe ecosysteem zal het stedelijke niveau nog aan belang winnen. De nieuwe wereld staat voor grote uitdagingen, waarbij een goed samenspel tussen wetenschap en beleid kansen biedt voor globale oplossingen.’
Voor Robert Voorhamme was het de laatste academische opening als associatievoorzitter. Morgen neemt Jan Van den Nieuwenhuijzen, voormalig topman van SD Worx, de fakkel over.
Edwin MARIËN
Foto UAntwerpen
