Herentals legde vanmiddag zijn eerste twee Struikelstenen voor verzetshelden
HERENTALS – In 1942 pakten de nazi’s 31 jongemannen op in Herentals. Het was de grootste razzia die ooit plaatsvond in de stad. Het stadsbestuur herdenkt die droevige gebeurtenis met de plaatsing van Struikelstenen aan de voormalige woningen van de opgepakte stadsgenoten. Vandaag werden er drie aangebracht.
Stefan Verraedt (N-VA), schepen voor erfgoed: ‘Vooralsnog hebben wij elf Struikelstenen ingepland en het is de bedoeling dat er nog volgen. Mensen zien vanaf nu de stenen liggen. Dat brengt hun misschien op ideeën om nog suggesties in te dienen voor nieuwe stenen. Als stad lanceerden we vorig jaar een oproep om voorstellen in te dienen voor een projectsubsidie rond de herdenking van het oorlogsverleden en het thema oorlog en conflict in het algemeen. Eén van de voorstellen sprong in het oog: de plaatsing van een Struikelsteen in de St.-Waldetrudisstraat ter herdenking van Léon Puyenbroek. De struikelstenen vormen een tastbare verbinding tussen de hedendaagse en historische maatschappij doordat ze alledaagse plekken voorzien van historische context.’
De man achter de Struikelstenen was aanwezig in Herentals. Hij probeert – telkens een nieuwe stad of gemeente een eerste steen plaatst – die zelf te leggen. Gunther Demnig is daardoor voortdurend onderweg. ‘Ik woon in de buurt van Frankfurt. Ik kom nu van Lasne en rij straks door naar Beringen. Ik ben in 1996 gestart met het plaatsen van gedenkplaatjes voor de voormalige woonplaatsen van slachtoffers van het naziregime. Mensen struikelen figuurlijk ‘met hun hart en hoofd’ als ze zo’n steen zien liggen. Ondertussen werden bijna 100 000 Struikelstenen geplaatst. In onze provincie liggen ondertussen Struikelstenen in onder meer enkele Antwerpse districten en in Mol.’
De eerste twee Herentalse Struikelstenen werden vanmiddag aangebracht voor het huis aan de Markgravenstraat 93 ter nagedachtenis van de gebroeders Aerts. De moeder van beiden was de grootmeter van de vrouw van Freddy De Ceulaer: ‘Jozef was leider van de scouts in Sint-Jozef Olen en groepsoverste van het Geheim Leger, sector Herentals. Hij werd opgepakt op 16 maart 1943 en opgehangen in de wasplaats van het concentratiekamp van Flossenburg. Hij werd gemarteld door een andere Herentalsenaar, Jozef Torfs, de man die hem ook verraden had. Torfs kreeg levenslang maar kwam na minder dan een jaar vrij. In 1954 beging hij een moordaanslag op zijn zus maar toch liep hij in juli 1997 opnieuw vrij rond.’
‘Zijn broer was ook scoutsleider. Hij sloot zich aan bij het Geheim Leger en werd op 19 juni 1943 gearresteerd. Vervolgens werd hij naar de gevangenis in de Begijnenstraat in Antwerpen gebracht waar hij Jozef wellicht voor het laatst heeft gezien. Hij overleed op 18 december 1944 in een Pools concentratiekamp.’
De derde struikelsteen ligt aan de Sint-Waldetrudisstraat 96 en is ter ere van Leon Puyenbroeck. Hij is de overgrootvader van Niel Staes, die voor Groen in de Antwerpse gemeenteraad zetelt. ‘Leon ging na de eerste wereldoorlog als beroepsmilitair in het Belgisch leger. Hij werd krijgsgevangene tot 19 mei 1942. Toen keerde hij terug naar Herentals. Hij sloot zich aan bij het Kempisch Legioen. Hij werd opgepakt op 14 juni 1944 en via de Begijnenstraat en Büchenwald naar Ohrdruf overgebracht. Toen dat kamp werd bevrijd op 4 april 1945 bleek hij overleden. Als symbolische overlijdensdatum staat 4 april 1945 genoteerd.
Edwin MARIËN
