Gouverneur Cathy Berx roept burgers op om zich te wapenen tegen grillen van de natuur
ANTWERPEN – Vandaag sprak gouverneur Cathy Berx (zie foto) haar jaarlijkse ‘state of the province’ uit voor de provincieraad. Dit jaar presenteerde ze haar rede: ‘Samen antifragiel: Noodplanning, crisisbeheer & maatschappelijke veiligheid in tijden van radicale transitie.’
Met deze rede maakt de gouverneur de verbinding tussen enerzijds de rede-cyclus over de vier elementen: lucht (2019), aarde (bodem) (2020), vuur (2021) en water die in essentie ging over het duurzaam herstel van onze gebruiks- en omgevingsruimte (2022), en anderzijds de noodplanning en het crisisbeheer. Na de inleiding van de gouverneur Cathy Berx volgden er bijdragen van verschillende coauteurs die dieper ingingen op de vele aspecten van het thema.
Berx: “Alles wijst erop dat onze samenleving op een kantelpunt is gekomen. We lopen aan tegen een systeemcrisis die zich in verschillende domeinen manifesteert. De biodiversiteitscrisis, de noodzakelijke energietransitie, de klimaatverstoring, de cruciale landbouw- en voedseltransitie, de meer dan wenselijke circulaire transitie … zijn daar enkele voorbeelden van. Dat we de komende jaren nog geregeld zullen worden geconfronteerd met situaties die we ervaren als een crisis en die we moeten trachten te beheersen, staat in de sterren geschreven. Veelal zal dan opnieuw worden gekeken naar de diensten bevoegd voor het crisisbeheer en de structuren van de noodplanning. Hoewel die methodieken en expertise zeker bruikbaar zijn, volstaan ze mijns inziens niet om de ‘nieuwe’ crisissituaties en turbulenties te ondervangen. Systeemcrises oplossen doen we niet door verder te perfectioneren en hier en daar wat (kleine) fouten uit het systeem te halen.’
‘Verschuif van sequentieel of achtereenvolgens denken en werken: (‘normaal’ / crisis/ oplossing-crisis/ terug-naar-‘normaal’/ crisis/oplossing-crisis/terug-naar-‘normaal’/etc.) naar simultaan denken en werken en combineer de gewone dienstverlening met chronisch crisisbeheer en systeemschokken. Pas die strategieën van de hele overheid toe binnen de integrale samenleving en dit zowel verticaal (bestuurslaagoverschrijdend) als horizontaal (met overheid, private partners, burgers en NGO’s). Werk keihard om alle SDG’s maximaal te realiseren. Neem ze steeds en consequent als toetssteen en als doel.’
‘De vraag aan de Vlaamse overheid luidt: werk voor elk beleidsdomein de nodige maatregelen uit die zullen gelden of kunnen worden genomen in tijden van een pandemie of crisis. Heb daarbij oog voor de federale bevoegdheden en verantwoordelijkheden zoals de federale overheid ook respect moet hebben voor die van de deelstaten. De oproep aan de federale en de Vlaamse overheden luidt: implementeer zo snel als mogelijk alle noodzakelijke structurele en infrastructurele maatregelen (verluchting, veilig openbaar vervoer, redundantie in de zorgcapaciteit…) zodat particuliere ‘offers’ tot een beheersbaar minimum kunnen worden beperkt. Heb vertrouwen in en laat voldoende ruimte voor een goed omkaderde decentrale aanpak, zodat lokale overheden voldoende beoordelingsruimte hebben voor veilig maatwerk. En bovenal: onderschat de bevolking, onderschat de mensen niet.’
‘De natuur is veerkrachtig, antifragiel, eerder een te versterken bondgenoot dan een storende tegenstander,… Als we voldoende ruimte geven aan de natuur, kan en mag de natuur winnen, zonder dat we daarom moeten ‘plooien’. Als u zich afvraagt wat eenieder van ons -op meer bescheiden, maar oh zo belangrijke schaal- zelf kan doen, kijkt u best eens op de webstek van het Nationaal Crisiscentrum, waar u een overzicht vindt van enkele eenvoudige maar vaak levensreddende tips en aanbevelingen, waaronder het installeren van rookmelders, registratie op BE-alert,…’ (EM / Foto Provincie Antwerpen)
