Goed nieuws na grootste onderzoek ter wereld vaginaal microbioom door UA
ANTWERPEN – Goed nieuws voor de gezondheid van vrouwen in Vlaanderen: bij meer dan 80 procent van de vrouwen overheerst een bacterie uit het Lactobacillus-geslacht het vaginale microbioom. ‘Die bacterie is gekend voor haar gezondheidsbevorderende eigenschappen’, klinkt het bij de onderzoekers van Isala, een uniek citizenscienceproject van de Universiteit Antwerpen. Professor Veronique Verhoeven, docent huisartsgeneeskunde aan de UA Campus Drie Eiken en huisarts in Wilrijk en Professor Gilbert Donders, gynaecoloog bij UZA Edegem waren betrokken bij het project: Als je je ongerust maakt over je vaginale gezondheid of als je last hebt, is het altijd goed om even contact op te nemen met je huisarts.’
Met het Isala-project zijn wetenschappers van het Departement Bio-ingenieurswetenschappen aan Campus Groenenborger erin geslaagd om het grootste burgeronderzoek naar het vaginale microbioom ter wereld op te zetten. Het succes overtrof alle verwachtingen: meer dan 3 300 vrouwen namen in de privacy van hun eigen badkamer een vaginale swab af en stuurden die terug naar het labo voor een innovatieve analyse.
Initieel mikte het team op 200 deelnemers. Dankzij een taboedoorbrekende communicatiestijl en met de steun van ambassadrice Evi Hanssen en vele influencers nam het initiatief een hoge vlucht. Het is de eerste keer dat zoveel stalen van gezonde vrouwen werden verzameld. Sarah Ahannach: De deelneemsters vulden ook een gedetailleerde vragenlijst in over hun gezondheid, anticonceptiegebruik, eerdere zwangerschappen, seksuele gewoonten, voeding, hygiëne en levensstijl. De jongste vrouw die deelnam aan Isala was achttien jaar, de oudste maar liefst 98. 1 921 deelneemsters waren al minstens één keer zwanger en samen identificeren ze 99 verschillende culturen.’
De wetenschappers slaagden erin om de samenstelling van micro-organismen (of het microbioom) van de vagina te bepalen via een hoogtechnologische DNA-analyse. Vandaag krijgen alle deelneemsters hun persoonlijke resultaat. Uit de eerste data kunnen ook al enkele algemene conclusies getrokken worden. Professor Sarah Lebeer: ‘We delen de vaginale microbiomen op in acht types.’ Meer dan 80 procent van de vrouwen heeft een Lactobacillus-soort als meest voorkomende bacterie. Dat is meer dan verwacht en lijkt goed nieuws. Deze bacteriën zijn immers gekend voor hun gezondheidsbevorderende eigenschappen. Die worden nog verder in kaart gebracht in vervolgonderzoek, dat gefinancierd wordt door de Europese onderzoeksraad ERC.’
De onderzoekers stelden vast dat het vaginaal microbioom dynamisch is, en ook dat is goed nieuws. Lebeer: ‘Het betekent dat het in theorie mogelijk is om je vaginale microbioom te verbeteren door je levensstijl te veranderen. Op dit moment kunnen we nog niet precies zeggen wat je echt al concreet kan doen om je vaginale microbioom te verbeteren. Daarvoor moeten we nog verder gericht onderzoek doen naar wat nu echt een ‘gezond microbioom’ is en welke factoren de grootste impact hebben. Maar we zijn wel hoopvol dat we op basis van Isala de komende maanden en jaren heel concrete aanbevelingen zullen kunnen doen en zelfs diagnostica en therapieën kunnen ontwikkelen om vrouwen met klachten te kunnen helpen. Isala gaat zo mee de strijd aan tegen antibioticaresistente bacteriën en we denken ook een bijdrage te kunnen leveren aan gezondere zwangerschappen.’ (EM / Foto Universiteit Antwerpen)
