FOMU brengt overzicht van James Barnors’ carrière en toont werken van zeven kunstenaars
ANTWERPEN – Het Fotomuseum Antwerpen pakt vanaf morgen uit met twee nieuwe tentoonstellingen. Vooreerst is er Studio of Life, dat een overzicht geeft van de carrière van James Barnor. Her Voice – Echoes of Chantal Akerman presenteert dan weer foto- en videowerken van zeven hedendaagse kunstenaars, geïnspireerd door de Belgische filmmaker Chantal Akerman. Beide expo’s lopen tot zondag 10 maart 2024.
James Barnors is een Ghanees, geboren in 1929. Zijn veelzijdige talent en invloedrijke beelden, maken hem tot een pionier in de fotografiegeschiedenis. Deze tentoonstelling belicht niet alleen Barnors rijke oeuvre, maar ook de culturele verbindingen tussen Accra, Londen en Antwerpen. Barnor opende in 1949 zijn fotostudio in de Ghanese hoofdstad Accra. Vanaf 1951 werkte Barnor als één van de eerste fotojournalisten voor lokale media. Zijn studiowerk en straatfotografie tonen de trots en het plezier van een bruisend Accra op de drempel van onafhankelijkheid.
In 1959, twee jaar na de onafhankelijkheid van Ghana, trok Barnor naar het Verenigd Koninkrijk. De beelden die hij daar maakte, geven een inkijk in het leven van de zwarte diaspora. Het is in Londen en Kent dat hij de mogelijkheden van de kleurenfotografie ontdekt. Vanaf 1961 vervolmaakte hij zijn vakmanschap aan de Medway College of Art. Later werkt hij voor Colour Processing laboratories, een labo voor kleurenfotografie in Kent. Ondertussen was hij als lifestylefotograaf aan de slag bij het Zuid-Afrikaanse magazine Drum. Verschillende van zijn portretten van zwarte modellen sierden de covers van het tijdschrift.
In 1969 verbleef James Barnor enkele maanden in België. In Mortsel volgde hij een opleiding bij de Agfacolorschool, waar hij het unieke ontwikkelproces van Agfa-Gevaert onder de knie kreeg. Na een decennium waarin hij zijn fotografische vakmanschap artistiek en technisch heeft verfijnd, keerde hij in 1970 terug naar Ghana. Hij opende in Accra het eerste laboratorium voor kleurenfotografie en werd vertegenwoordiger van Agfa-Gevaert.
Drie jaar later opende Barnor zijn Studio X23 en fotografeerde hij de kleurrijke en tumultueuze jaren 1970 en 1980 in Ghana. In deze periode kwam Barnors passie voor muziek op de voorgrond. Hij portretteerde muzikanten voor iconische platenhoezen en werd manager van de muziekband Fee Hii. In 1994 verhuisde hij terug naar Londen waarop hij tot op heden woont. Studio of Life brengt niet alleen een overzicht van Barnors werk, maar toont ook een stuk wereldgeschiedenis vanuit een perspectief dat lang onderbelicht bleef.
Chantal Akerman presenteert foto- en videowerken van zeven hedendaagse kunstenaars: Manon de Boer, Moyra Davey, Gabby Laurent, Frida Orupabo, Joanna Piotrowska, Collier Schorr en Carmen Winant onderzoeken wat het vandaag betekent om vrouw, kunstenaar, moeder, dochter of geliefde te zijn.
Tot op heden blijft Chantal Akerman (BE, 1950-2015) een belangrijke inspiratiebron voor kunstenaars. Als kunstenaar vertrekt Akerman steeds vanuit persoonlijke ervaringen en bespiegelingen over seksualiteit, familie en trauma, intimiteit en beklemming. Haar radicaal kwetsbare aanpak was baanbrekend in de film- en kunstwereld van de jaren 1970. Een halve eeuw later beschouwen velen Akermans benadering nog steeds als een onverminderd krachtig feministisch gebaar. Her Voice brengt nieuw en recent werk samen van zeven toonaangevende kunstenaars. Sommigen van hen refereren in deze tentoonstelling aan specifieke werken en ideeën van Akerman die hun kunstenaarschap hebben beïnvloed.
Bij deze expo vertoont Cinema Lumière films van Chantal Akerman en anderen. Op vrijdag 23 februari 2024 organiseert FOMU een nocturne in samenwerking met het feministische kunstenaarscollectief Dis Mon Nom. Ook op andere plekken is er aandacht voor Akermans werk en nalatenschap, waaronder Contour Biënnale (Mechelen) en Argos (Brussel). In het voorjaar organiseren BOZAR en Cinematek (Brussel) een retrospectieve. (EM / Foto James Barnor – Muhammed Ali traint in 1966 voor een kamp is Earls Court, Londen).
