Europese ministers discussiëren in Mechelen: hoe kan inburgering verbeterd worden
MECHELEN – Voor de eerste keer kwamen meer dan 20 ministers en/of hun vertegenwoordigers samen om hun verschillen in de aanpak van inburgering te bespreken. Buiten de Europese vertegenwoordigingen waren ook Noorwegen, Canada, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten met een delegatie aanwezig.
Het initiatief voor deze tweedaagse bijeenkomst, die vandaag van start ging, werd genomen door viceminister-president van de Vlaamse regering Gwendolyn Rutten (Open Vld), en dit in het kader van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie. In 2021 migreerden 2,25 miljoen mensen naar de Europese Unie. In Vlaanderen werden 24574 personen geregistreerd in het Vlaamse inburgeringstraject.
Uw verslaggever kreeg de kans een dergelijk traject, in versnelde versie, te doorlopen. Aan de hand van een rollenspel mocht ik mij inleven in een niet zo fictief personage en diende ik een aantal basisproeven af te leggen om uiteindelijk het inburgeringsattest te mogen ontvangen.De gedrevenheid van Jo De Ro als algemeen directeur en van Dirk Vandervelden als woordvoerder, beiden van het agentschap integratie en inburgering, zijn het bewijs dat onze werkwijze bij inburgering in Vlaanderen hoog staat aangeschreven. (Op de titelfoto: links Dirk Vandervelden, midden Jo De Ro, rechts Gabriela Vornicu)
Voor die proef kreeg ik Luc Humblé als begeleider toegewezen, (links op onderstaande foto-collage) die mij een aantal menselijke problemen toelichtte die veelal voorkomen tijdens een inburgeringstraject. De doorlooptijd van een dergelijk traject is niet vooraf bepaald. Wél worden de deelnemers actief opgevolgd op de correcte naleving van de opdrachten die zij tot een goed einde moeten brengen. Het niet zo fictieve persoon in het voorbeeld had de Afghaanse nationaliteit, was erkend vluchteling, en aanzien als een verplichte inburgeraar. Met een werkende echtgenoot kan ze geen beroep doen op het OCMW. Ze wil zich vooral concentreren op de opvoeding van haar kinderen. Haar moedertaal is Pashtu of Dari, ze is niet gealfabetiseerd en heeft dus ook geen digitale vaardigheden.
Inschrijven als inburgeraar is in Vlaanderen niet gratis. Er wordt 180€ voor aangerekend. Hiervoor krijgt ze trajectbegeleiding om te slagen in het doorlopen van de vier belangrijke pijlers. Vooreerst moet ze Nederlands leren niveau A1 en A2 (cursus en test). Daarnaast is Maatschappelijke oriëntatie belangrijk. Hiervoor krijgt zij de nodige informatie over het leven in België (ook hier cursus en test). De derde pijler gaat over traject naar werk. Ze krijgt informatie over de arbeidsmarkt, jobs, opleiding, oriëntering … Ze kan zich inschrijven bij VDAB tot maximum 2 maanden na ondertekening voor het inburgeringstraject. Tenslotte is er de vierde pijler die handelt over participatie- en netwerktraject. Hiervoor krijgt ze een ‘Buddy’ toegewezen, volgt ze een kennismakingsstage, wordt aangemoedigd om vrijwilligerswerk te doen, dit alles tot verbreding van het sociaal netwerk. Aan het einde van dit alles moet ze slagen in een mondelinge test Nederlands niveau B1 vooraleer ze het inburgeringsattest krijgt.
Tijdens de doorloop van het traject dient elke afwezigheid op de vooropgestelde en afgesproken activiteiten te worden gerechtvaardigd. Voor afwezigheid door ziekte dient ze een ziekteattest af te leveren. Afwezigheid omdat ze aan job heeft aangenomen dient te worden bewezen door voorleggen van een arbeidscontract. En ja, er staan boetes op elke niet verantwoorde afwezigheid.
De Vlaamse overheid voorziet een groot aantal communicatiemogelijkheden om de vaardigheden optimaal te kunnen ontwikkelen. Omdat het moeilijk is om Nederlands te leren vanuit een, niet courante, vreemde taal werd een digitaal platform ontwikkeld met de mogelijkheid met andere ‘gelijktalige’ deelnemers te communiceren. Op dit platform kan je momenteel Nederlands leren vanuit een basis van 23 verschillende talen. Indien gewenst kan een Chromebook van de organisatie worden benut. Als dit niet kan, omdat de digitale vaardigheden het (nog) niet toelaten of omdat de taal niet op het communicatieplatform wordt aangeboden, wordt een tolk gezocht, liefst uit de eigen entourage. Meer info over dit onderwerp kan je hier vinden.
Als voorbeeld van inburgering ging de eer naar chef Seppe Nobels, die in zijn restaurant ‘ ’t Gasthuis ’ in Mechelen aan de slag is met collega’s/leerling-inburgeraars. Zij zetten zich met hart en ziel in om het tot zelfstandige chef te brengen. Seppe Nobels ziet hen wel degelijk als collega’s, die gerechten uit de hele wereld meebrachten en door de perfectie in hun vak het geheel tot het niveau ‘1 groene Michelinster’ wisten te verheffen.
De uitspraak ‘De reis is dikwijls belangrijker dan de bestemming’ werd duidelijk tijdens de rondleiding door de vertrekken van het Oude Gasthuis, waar in meerdere ruimtes een gespecialiseerde keuken is ondergebracht. Het was een waar genoegen om de samenwerking en samenhorigheid van het voltallige personeel te mogen ervaren.
Seppe Nobels nam sedert 10 januari 2024 tijdelijk zijn intrek in het Oud Gasthuis, en bouwde er een gastronomisch opleidingstraject uit met nieuwe Mechelaars en nieuwe Europeanen. Centraal staan culinaire uitwisseling, sociale tewerkstelling en de rijkdom van de biologische Mechelse landbouw, de korte keten en de Bourgondische traditie van onze stad. De herinneringen uit het verleden van de cursisten tovert Seppe samen met hen om tot nieuwe culinaire of gastronomische creaties met Europese keukentechnieken en Vlaamse ingrediënten in de hoofdrol. Dit is niet zomaar een restaurant, maar een totaalbeleving in een artistiek en culinair kader, met een groot sociaal hart waarbij kunst en voeding samenwerken aan een duurzame toekomst. Galerie Transit werd uitgenodigd om dit initiatief te ondersteunen met kunstwerken van de Oekraïense kunstenaars Nikita Kadan en Yevgen Nikiforov.
Voor de selectie van mogelijke medewerkers neemt chef Nobels zelf het initiatief tot een selectiegesprek. Hij gaat verder dan het antwoord krijgen op eenvoudige vragen als: kan je kuisen, kan je koken? Hij probeert tijdens het gesprek de dieperliggende positieve capaciteiten van de geïnterviewde te ontdekken om hun geschiktheid te kunnen achterhalen. Seppe gaat er prat op dat zijn medewerkers in staat zijn hun gerechten voor te stellen in het Nederlands. Het werk van een aantal taalbegeleiders op de site werpt hier zijn vruchten af. Het lokaal bestuur werkt al jaren aan een geest van respect voor iedereen waardoor dit project in de stad Mechelen kon slagen.
Een gebouw als ’t Gasthuis is een ideale locatie om de basis van het project te presenteren. Zo wordt je in de verschillende ruimtes telkens ondergedompeld in een ander belangrijk detail van de missie. Via de eerste keuken in de ‘vrouwenkamer’, met een tentoonstelling van een aantal werken van Nikita Kadan, kom je in een ruimte waar zowel visueel als auditief benadrukt wordt dat er nog steeds veel mensen op de aarde zijn die het begrip ‘drinkwater’ niet kennen. De naastliggende ruimte omvat naast een keuken, een kleine tribune, van waarop aangrijpende beelden worden getoond van de kunstenaar die toch inspiratie vindt in de chaos van de aan gang zijnde oorlog (in Oekraïne).
Vervolgens leidt Seppe de gasten door wat hij noemt ‘Wall-street’. Hier hangen, zoals trouwens ook in ingangshall, kunstfoto’s van medewerkers in hun traditionele klederdracht. Ook hier weerom een kleine werkstand waar mooie tussengerechten tot kunstwerken worden omgetoverd. Vooraleer je in de ‘Kapel’ van het gebouw toekomt, wijst chef Nobels naar een aantal veelkleurige linten. Seppe ziet dit als een heilige plek. Immers de linten zijn afkomstig van reddingsvesten die op Griekse stranden zijn gevonden en onomstotelijk verbonden zijn met een verhaal van vluchtelingen, al dan niet met goede afloop.
De ‘Kapel’ is ingericht als zaal van het restaurant. Hier werden zoveel mogelijk duurzame materialen gebruikt zoals o.a. de tafels uit gereyikleerd hout. Ook het hemelwater van het dak wordt voor 100% hergebruikt.
Blikvanger is het eerder ‘onverwachte altaarstuk’ dat misschien een eerste indruk geeft als ongepast in dit kader. Seppe Nobels verdedigt de keuze omdat het de moederfiguur voorstelt, de moeder die iedereen van ons heeft, van welke afkomst en uit welke cultuur wij ook komen.
Het project in ’t Gasthuis heeft iets onverwachts, iets wat tot nadenken aanzet. Het geheel is een perfecte samenvoeging van de missie die Seppe Nobels wil brengen. Voor meer info klik hier .
Besluit: inburgering en het behalen van het inburgeringsattest is véél moeilijker dan een niet-betrokkene zich kan inbeelden maar is zeker haalbaar met het aanbod van geboden mogelijkheden.
Ivo VAN DE KORPUT.
