Een uniek stukje Cultureel Immaterieel Erfgoed in Edegem.
EDEGEM – Naar jaarlijkse traditie werd vandaag in Edegem Sint-Antonius gevierd. De Sint-Antoniuskerk liep vol voor de eucharistieviering, wat meteen het startschot betekende van de feestelijkheden. Vertegenwoordigers van de gemeente Edegem, Koninklijke handbooggilde Sint-Sebastiaan, Jeugdhuis ’t Varken, KSA Cantincrode, Accordeonclub De Nachtegaal, Streekvereniging De Zuidrand, genootschap Cantecroy Mortsel en medewerkers van Gastvrij Edegem woonden de viering, welke werd opgeluisterd door het Basilicakoor, bij. Het nieuwe Sint-Antoniusbeeld werd gezegend door E.H. Tom Schellekens. In zijn homilie maakte hij een hedendaagse vergelijking tussen de volgers van Christus en de volgers op de actuele sociale media.
Na de mis trok de Sint-Antoniusprocessie, de laatste processie in de zuidrand van Antwerpen, met het nodige tromgeroffel en klaroengeschal door de straten van Edegem. De tocht eindigde terug aan de Sint-Antoniuskerk waar tot slot de ingezamelde goederen werden gezegend. Alle giften worden overgedragen aan de voedselbank ‘Gastvrij Edegem’ die zorgt voor de verdeling.
Een stukje geschiedenis: Sint-Antonius werd geboren in Egypte in 251 uit een rijk, christen gezin van en belangrijke stad dicht bij Memphis en de Nijl. Hij besluit zijn leven een andere wending te geven en schenkt een groot deel van zijn geërfde rijkdom weg. Het overige verkoopt hij voor steun aan de armen. Antonius is al tijdens zijn leven voor velen ‘heilig’ en velen zoeken hulp, bescherming en steun bij hem. Zijn bijnaam Sint-Antonius met zijn varken, ontstaat in de Middeleeuwen. De Antonieten, leden van de naar hem genoemde verpleegorde, kweekten varkens. Op 17 januari, zijn sterfdag, werden deze varkens geslacht. Het vlees gaat naar de armen. Zijn verering wordt nog groter: hij wordt door bijna iedereen en voor heel veel dingen aanroepen, tot op vandaag.
De Edegemse Antoniusviering ondersteunde CAG (Centrum voor Agrarische Geschiedenis) om alle Sint-Antoniusviergingen in Vlaanderen te laten erkennen als immaterieel erfgoed. Vlaams cultuurminister Jan Jambon (N-VA) maakte op 17 januari 2023 bekend dat hij de Sint-Antoniusvieringen plaatst op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed.
Zoals gezegd is de Sint-Antoniusprocessie in Edegem de laatste processie in de zuidrand van Antwerpen. Sinds 1688 gaat ze uit op 17 januari, feestdag van de heilige Antonius, of de eerste zondag nadien.
Ivo VAN DE KORPUT
