De Kathedraal: de KOSMOI-reeks start met ‘Schreeuw om Vrede!’
- Antwerpen
- Ronny Mullens
- 29/01/2025

ANTWERPEN – Het altaarstuk Onze-Lieve-Vrouw van de Vrede in de kathedraal dateert uit 1924. Tien jaar na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog wil dit schilderij van de Antwerpse kunstschilder Jozef Janssens de Varebeke het universele verlangen naar vrede uitdrukken. Voor vrede hebben we zorgzaamheid, realiteitszin en moed nodig, begrippen die honderd jaar later (helaas) nog altijd even relevant zijn!
De schilderijencyclus Onze-Lieve-Vrouw van Smarten uit 1910 van dezelfde kunstenaar confronteert ons met de stille pijn die veel mensen met zich meedragen, waardoor het voor hen niet altijd vanzelfsprekend is om staande te blijven in onze overspannen maatschappij. Voor velen lijkt het leven simpelweg te zwaar om te dragen. Zou het kunnen zijn dat we het belang van mildheid, zelfkennis, vergeving en dankbaarheid uit het oog zijn verloren?
Een van de kernmissies van de kathedraal is het leveren van een actieve bijdrage aan het bredere maatschappelijke debat. In dat kader werd in december 2024 de KOSMOI-reeks gelanceerd, een project dat de komende jaren een veelzijdige rol zal spelen bij de ontsluiting van het kathedrale erfgoed. Schreeuw om Vrede! is het eerste initiatief binnen deze reeks en heeft vorm gekregen door een alternatief parcours langs de kunst in de kathedraal. Daarnaast vinden er in 2025 diverse conferenties plaats rond de thema’s mentaal welzijn en de zoektocht naar wegen die tot vrede leiden.
KOSMOI
De gotische kathedraal fungeert als een microkosmos, een weerspiegeling van het grotere universum en de diepgaande vragen van het bestaan. Door het erfgoed van de kathedraal te ontsluiten en in dialoog te gaan met experts uit verschillende disciplines, wil de KOSMOI-reeks nieuwe perspectieven bieden op actuele thema’s en een platform creëren voor uitwisseling en debat.
SCHREEUW
Met oorlog en onverdraagzaamheid in opmars wordt de schreeuw om vrede en mentaal welzijn in onze huidige tijd steeds luider! Twee zeer verschillende concepten die tegelijkertijd onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De kunstwerken in de kathedraal zetten aan tot nadenken over deze twee maatschappelijke uitdagingen. Naast de eerder genoemde werken van Jozef Janssens de Varebeke in de Vredeskapel en de Mariakapel liggen er nog vier andere bezienswaardigheden op de ‘route’, waaronder de oudste glasramen van de kathedraal, de preekstoel uit de achttiende eeuw, de achterzijde van een Rubens-schilderij en een hedendaagse hommage aan laatstgenoemde.
STAPSTENEN
Oude kunst kan verrassend actueel zijn! Bij elk van de bezienswaardigheden zorgen stapstenen voor informatie en reflectie die je via een QR-code kunt ontdekken. Net als langs de reguliere route door de kathedraal is er ook voor ‘Schreeuw om Vrede!’ verdiepende poëzie beschikbaar in het Nederlands en het Engels, geselecteerd door schrijver & dichter Benno Barnard. Aan het alternatieve parcours zijn geen (extra) kosten verbonden. Inwoners van de provincie Antwerpen hebben, zoals altijd, gratis toegang tot de kathedraal, terwijl andere bezoekers alleen het gebruikelijke entreegeld betalen.
DIALOOG
In het voorjaar van 2025 vinden er in de kathedraal zes conferenties plaats met internationale experts. De eerste drie voordrachten reflecteren op mentaal welzijn, terwijl de laatste drie de dialoog over de noodzakelijke zoektocht naar vrede behandelen. Meer informatie en updates over het project vind je op de homepage van onze website. De conferenties zijn zonder aanmelding gratis toegankelijk voor iedereen via de hoofdingang aan de Handschoenmarkt. Bekijk hieronder de data, tijden en sprekers.
MENTAAL WELZIJN
12 februari 2025, 20 u., De gestresseerde samenleving, door Stephan Claes, psychiater (Nederlandstalig)
24 februari 2025, 20 u., Psychische kwetsbaarheid in een gestresste samenleving, door Christine De Clerck, ervaringswerker in de geestelijke gezondheidszorg (Nederlandstalig)
11 maart 2025, 20 u., Jezus’ visie op geluk, door Samuel Wells, Anglicaans priester van St. Martin-in-the-Fields, Londen (Engelstalig)
VREDE
29 april 2025, 20 u., De stem van een politicus, n.t.b.
22 mei 2025, 20 u., De stem van een profeet, door Gerard Bodifee, wetenschapper & filosoof (Nederlandstalig)
4 juni 2025, 20 u., De stem van een diplomaat, n.t.b.
Foto’s De Kathedraal, Antwerpen