Chocolade: niet alleen goed voor u maar ook voor goudkopleeuwen in de Zoo
ANTWERPEN – Chocolade ligt België nauw aan het hart, net zoals de goudkopleeuwapen heel belangrijk zijn voor het CRC. Sinds 1978 heeft ZOO Antwerpen deze klauwapensoort in haar dierencollectie en bestudeert ze de dieren en hun welzijn. ZOO Antwerpen coördineert ook het internationale kweekprogramma voor de soort in dierentuinen. Sinds 2002 doet ze ook onderzoek in de natuur in het project BioBrasil om bij te dragen aan conservatie-acties voor de populatie in de natuur.
Chocolade kan bijdragen aan het redden van de goudkopleeuwapen. Dat weet het CRC, het wetenschappelijk instituut van ZOO Antwerpen, na twintig jaar onderzoek naar de klauwapensoort in het Braziliaanse Bahia. Kristel De Vleeschouwer, die al heel die tijd het onderzoeks- een conversatieproject BioBrasil coördineert: ‘Dat is het geval wanneer de cacao waarvan de chocolade gemaakt is uit een cabruca komt. In zulke cacaoplantages telen landbouwers cacao, terwijl de woudbomen waarin de goudkopleeuwapen leven ook kunnen blijven bestaan. Een ideaal compromis tussen biodiversiteitsbehoud en economische rentabiliteit dus. Op die manier draagt ZOO Antwerpen op alle vlakken bij aan de bescherming van de goudkopleeuwapen.
In Brazilië staat het Atlantisch regenwoud zwaar onder druk door boskap en dat heeft negatieve gevolgen voor de goudkopleeuwapen die daarin voedsel, slaapplaatsen en schuilplekken zoeken. De Vleeschouwer: ‘We schatten dat er maximum 15 000 dieren overblijven in de natuur. Ons doel is om leefbare en duurzame populaties in dit gebied te kunnen behouden, maar dan moeten we wel hun leefgebied kunnen vrijwaren.’
Cacaoplantages kunnen redding in nood bieden voor de goudkopleeuwapen. Steffi Dekegel, doctoraatsstudente aan de Universiteit van Louvain-la-Neuve: ‘Cabruca’s spelen een belangrijke rol in het verhogen van de connectiviteit van het landschap. Tussen de versnipperde bosfragmenten van het originele woud kunnen zij als het ware een brug vormen voor de goudkopleeuwapen. Cacaoplantages zijn ook een bruikbare leefomgeving voor de klauwapensoort, aangezien de hoge woudbomen die ze nodig hebben, kunnen blijven bestaan om schaduw te bieden aan de cacaobomen. Enkel de ondergroei van de vegetatie moet plaatsmaken voor de cacaoteelt.’
Daarmee zet project BioBrasil haar schouders onder agroforestry, het combineren van duurzame ecologie én economie in één gebied. Als langstlopend project in de regio gebruikt het team nu haar wetenschappelijke onderzoeksresultaten om met haar netwerk van lokale partners concrete acties op te starten. ‘De volgende stap is op zoek gaan naar het snijpunt tussen het ideale aantal schaduwbomen voor de lokale landbouwers en het leefbare getal voor de goudkopleeuwapen. Hoe meer schaduwbomen, hoe beter voor de goudkopleeuwapen. Maar er is nog niet in kaart gebracht hoeveel schaduwbomen er kunnen blijven staan om de traditionele cacaoteelt rendabel te houden voor de plaatselijke boeren. Het gevaar is dat de landbouwers de cabruca intensiever gaan gebruiken en er daardoor te weinig hoge bomen blijven staan. Of mogelijk kiezen ze voor snellere en grotere winst met een monocultuur zoals een koffieplantage waarin geen enkele woudboom meer overblijft. Dat willen we voorkomen door in te zetten op het bevorderen van de economische duurzaamheid van de cacaobosbouw in de regio van Bahia.’ (EM / Foto KMDA)
