Burgemeester Harry Hendrickx (Malle): ‘Zalfenkermis gaat zeker door’
MALLE – In 1626 werd in Zalfen, een gehucht in Malle, een kapel opgericht ter ere van Sint-Antonius. In 1972 besloot men om het naamfeest van deze heilige nieuw leven in te blazen. Op de Zalfenkermis vindt de traditionele hoogmis plaats, de verkoop per opbod van de offergaven, paardenzegening en een Sint-Antoniusvuur. En er worden lekkernijen gegeten zoals varkenskoppen en speenvarkens. Sint Antonius en het varken gaan immers hand in hand: letterlijk zelfs aangezien beiden telkens samen worden afgebeeld of gebeeldhouwd. Naar de betekenis van het varken als attribuut van de Heilige Antonius blijft het gissen.
In Malle deed het gerucht de ronde dat de 50ste editie van Zalfenkermis volgend jaar niet door zou gaan. Dat wil burgemeester Harry Hendrickx (DBM – zie foto), tevens voorzitter van het Zalfencomité, ontkrachten. ‘Het Sint-Antonius-feest in Zalfen is uitgegroeid tot een echt volksfeest waar 3 tot 4 000 mensen naar toe komen. Er is normaal een devote start met de eucharistieviering en de wijding, maar het is ook een kermis met de vele versnaperingen als beuling, erwtensoep of Zalfense koek, en het muzikaal vertier.’
Op de voorstelling van de kermis waren vertegenwoordigers van de parochie, de Landelijke Rijvereniging – voor wie het een dubbel jubileum is vermits ze voor de 25ste keer zouden deelnemen – en Den Zalfse Herberg, die instaan voor het behoud van het dorpsgebeuren. Vorig jaar waren ze voor de eerste maal vertegenwoordigd, met gebraden kippen.’
Hendrickx: ‘We hebben aan de kerk een container geplaatst om de mensen duidelijk te maken dat Zalfenkermis wel degelijk zal plaatsvinden. 17 januari is de feestdag van de Heilige Antonius. De kermis wordt altijd gehouden op de zaterdag die het dichtst bij die datum ligt: 16 januari 2021 dus. ‘
‘Uiteraard hebben wij met het Zalfencomité al vaak overleg gepleegd. Moeten we het feest verplaatsen en naar de zomer brengen door de maanden juni en januari te verwisselen of het naamfeest van de Heilige Theresia met dat van Antonius? Uiteindelijk bleek dat geen goed idee. Sint-Antonius is de heilige die de pest mee heeft verdreven. Hem eren in volle coronatijd lijkt dan ook aangewezen.’
‘Maar uiteraard gaan we rekening moeten houden met de beperkingen die op dat moment zullen gelden. Het is duidelijk: het échte feest zal worden verschoven naar een latere datum in 2021 maar op 16 januari zal er zeker iets gebeuren. We denken aan een bedevaart die je in bubbels van vier kan doen. We gaan een parcours uittekenen en een rally volgens het principe ‘bolleke pijl’ zodat je vanuit elke locatie in de gemeente kan vertrekken. Bovendien zouden we graag een ‘carano’-moment houden waarbij we de deelnemers aan de bedevaart een Smeets, Filiers of Bols aanbieden, die ze dan wel ‘al wandelend ‘ zullen moeten opdrinken. We denken ook aan een kaarsenautomaat, hopelijk ook een afhaalharing, en een virtuele fototentoonstelling.’
Door de coronamaatregelen zijn ook de activiteiten in en rond de kapel tijdens de Zalfenkermis opgeschort. Pastoor Frans Wouters: ‘Er is geen eucharistieviering maar ook geen verkoop van offergaven of van Sint-Antoniuskaarsen waarvan de opbrengst dient om de kapel te onderhouden. Naar Sint-Antonius met zijn varken, de woestijnheilige, maar ook de patroonheilige tegen alle onheil wordt ook het Sint-Antoniusvuur genoemd. Het varken symboliseerde zijn strijd in de woestijn. Verschillende broederschappen hadden de taak de slachtoffers van de pestepidemieën te begraven. Sint-Antonius werd vereerd tegen pest en besmettelijke ziekten. Zo ontstonden de pestkapellen. Je kan de Sint-Antoinuskaars bestellen via woutersfr@skynet.be door vijf euro te storen op BE75415904771151 met vermelding ‘Salphenkaars.’
Edwin MARIËN