Bart De Wever: ‘Vrijheid bestaat niet zonder verantwoordelijkheid’
ANTWERPEN – Vanmiddag vond in het Stadspark, aan het monument van de gesneuvelde soldaat, de traditionele herdenkingsplechtigheid plaats van de Bevrijding van Antwerpen. Onder meer burgemeester Bart De Wever (N-VA), gouverneur Cathy Berx, provinciecommandant Rudi Rykebosch, politiecommissaris Karl Heeren en districtsburgemeester Paul Cordy (N-VA) legden kransen neer. Stadsdichteres Lies Van Gasse bracht een nieuw gedicht en droeg dat op aan (ex-)-collega Ruth Lasters.
Burgemeester De Wever legde in zijn toespraak, zoals wel vaker, de link tussen het verleden en het heden. ‘De Duitse bezetting heeft het beste én het allerslechtste in de mens naar boven gewoeld. Heldhaftigheid en moed bevonden zich op een gevaarlijk kruispunt met opportunisme en lafheid, die soms werd vermeerderd met stilzwijgende – of nog erger – actieve medeplichtigheid aan de giftige inkt waarmee de zwartste pagina’s uit de moderne geschiedenis zijn geschreven. De Bevrijding die wij hier nu gedenken ging voorbij aan duizenden gedeporteerde Joodse stadsgenoten. De weinigen die de gruwel van de kampen overleefden kwamen pas in de zomer van 1945 thuis in een stad, die soms hun gehele bestaan had weggevaagd.’
‘Vrijheid is voor mij vandaag veel te veel gelijkgeschakeld geworden met de dooddoener dat ik doe wat ik wil. Niet zelden is die foute samentrekking een vrijgeleide om vooral niks met eender welke medemens, met uw buurt of uw stad, te maken te hebben. In een diverse stad als Antwerpen heeft deze egoïstische en vrijblijvende invulling van het woord vrijheid voor een veel minder comfortabele en prettige manier van samenleven dan breed gedragen en gelukkig nog altijd breed gewenst is gezorgd. Als elke chauffeur zo hard rijdt als hij wil, gebeuren er nog meer ongelukken. Wie gebruikt maakt van het openbaar vervoer maar zwartrijdt of zijn vuile schoenen op de laatste vrije bank smijt, die ondergraaft het draagvlak van comfortabele dienstverlening en eigenlijk het draagvlak van de samenleving zelf. Intensief gebruik van zwembaden, parken, festivalterreinen en sportinfrastructuur: dat kan maar bij heldere en afdwingbare afspraken over wat men doet en wat men niet doet, wat gepast is en ongepast is.’
‘Iedereen heeft recht op een eigen identiteit, op een eigen mening en op het ventileren van die eigen mening. Dat is geen probleem. Maar een mening is ook een verantwoordelijkheid. Een vrije meningsuiting is geen dekmantel voor schaamteloos flirten met onbeleefdheid, negationisme, anti-semitisme en racisme. Of haatdragende en anti-Joodse liederen op een steenworp van een vredesstad als Ieper moeten ten gehore worden gebracht is een terechte en bezorgde vraag, die ondertussen een duidelijk antwoord heeft gekregen. Want behalve vrijheid bestaat er ook nog zoiets als respect, beleefdheid, beschaving, cultuur en wellevendheid.’
‘Ik benadruk de laatste tijd dit discours over vrijheid feller dan ooit tevoren. Vrijheid bestaat niet zonder verantwoordelijkheid. En dat is niet iets wat de wetgever u moet verplichten maar vooral iets dat u moet aanvoelen op basis van gedeelde normen en waarden. Zonder dat kostbare weefsel kunnen wij onze identiteit niet levendig houden, laat staan dat wij er een gemeenschap op zouden kunnen bouwen.’
Edwin MARIËN
