Antwerpen verwelkomt Wereldcongres rond PFAS op 1 en 2 februari
ANTWERPEN – In het kader van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie, verwelkomt Vlaanderen, meer bepaald het departement Omgeving, driehonderd experten van over de hele wereld op het internationale PFAS-congres in Antwerpen.
Vlaanderen is op korte tijd expert geworden in de aanpak van PFAS-vervuiling en wil deze kennis delen met deskundigen uit binnen- en buitenland maar ook een internationale samenwerking rond dit thema opzetten.
Deze samenkomst in het ‘Vestar Congrescentrum’(*) duurt twee dagen en er is een zeer gevuld agenda samengesteld met als doel een antwoord te vinden op een aantal dringende vragen rond: – uitfasering van PFAS en de producten die PFAS bevatten – preventie en reductie van de uitstoot en vervuiling – monitoring en minimalisering van de polutiespreiding en blootstelling van de bevolking – bodemsanering en PFAS-afval behandeling – bescherming van de publieke gezondheid en de noodzakelijke risico communicatie.
Vrijdag, aan het einde van de tweedaagse, wordt een bezoek gebracht aan een door PFAS vervuilde en gesaneerde zone in Zwijndrecht alsook aan ‘Blue App’ (pre-incubator voor duurzame chemie en technologie) en Indaver (PFAS afvalbehandeling).
Zuhal Demir Vlaams, minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme (N-VA) (afwezig wegens omstandigheden) bracht een inleidende videoboodschap. ‘Vlaanderen is een prachtige regio, maar tegelijk maar een postzegel groot. Wij kunnen ons niet permitteren zorgeloos om te gaan met onze omgeving en onze ruimte.’ – ‘Wij hebben onze natuur, bodem, water- en luchtkwaliteit verwaarloosd. Het verleden kunnen wij niet veranderen maar wij hebben wel – hier en nu – de kans om het anders te doen – om het beter te doen …‘ en zegt verder ‘Ik ben zeer tevreden met een evenement als vandaag. De uitwisselingen en de ontmoetingen die hier in Vlaanderen plaatsvinden zijn van grote waarde …’
Zowel Hans Reynders, (beleidsmedewerker omgeving en gezondheid – departement Omgeving, Vlaamse overheid) als de andere gerenommeerde gastprekers verwezen bij de inleiding naar de noodzaak van een internationale samenwerking. Er is op dat vlak al heel wat gepresteerd in de aanpak van het probleem, maar er is nog een lange weg af te leggen. Het feit dat er PFAS is teruggevonden tot op de Noordpool bewijst de noodzaak van maatregelen. Met een kwinkslag werd aandachtig het ‘schoeisel’ van de congresgangers geobserveerd. Sta even stil dat bij de productie van populaire sneakers een groot aantal materialen die PFAS bevatten worden gebruikt.
Aurel Ciobanu-Dordea (Directeur generaal Omgeving van de Europese Unie) gaf, naast de evolutie van de voorbije jaren, een overzicht van het werk en de doelstellingen van Europa.
Loren Denton (vooraanstaand EPA specialist US Environmental Protection Agency), verwees naar een eerste vaststelling van PFAS-vervuiling uit 2016 bij een productiesite van Dupont. Sedertdien is ook in de Verenigde Staten heel wat onderzoek gebeurd omtrent de milieugevolgen van deze chemische stof. Aan de hand van een eenvoudige situatieschets maakte hij duidelijk hoe milieuvervuiling zich kan verspreiden.
Vele producten worden reeds sedert jaren opgeslagen en vervoerd in kunststof containers, welke aan de binnenzijde van een afstotende laag (PFAS antikleeflaag) waren voorzien. Zo infiltreerde PFAS zowat overal in elke productiecyclus.
Bij de publieke vraagstelling, aansluitend aan het panelgesprek met Marleen Pauwels (Europese organisatie voor de chemische industrie Cefic), Patrick ten Brink (European Environment Bureau EEB) en Hans Reynders, bleek dat alle aanwezigen mee aan de kar willen trekken in dit moeilijk onderwerp. Het feit dat er ook heel wat onderzoek gebeurt op gebied van volksgezondheid geeft enerzijds aan dat er geen inspanning wordt geschuwd, maar ook daar nog een lange weg te gaan is. De weerstand van de industrie tegen regelgeving kan alleen weggewerkt worden door het opleggen van normen en verplichtingen.
Er wordt momenteel reeds heel wat geïnvesteerd in de ontwikkeling van vervang-producten. Het kostenplaatje van een mogelijks noodzakelijke sanering is heel wat hoger dan de implementatiekost van nieuwe producten. De normen die vooropgesteld worden, moeten zeker op naleving gecontroleerd worden. Daarvoor is een bijkomende inspanning nodig voor de ontwikkeling van goede meetapparatuur.
Toby De Backer (adjunct-kabinetschef/raadgever omgeving van het kabinet van minister Zuhal Demir) verwees naar de specifieke problematiek van Zwijndrecht. ‘Dit is de grootste Belgisch/Vlaamse ecologische crisis van de laatste decennia. Zwijndrecht was niet alleen een omgevingsstrijd maar ook een politieke strijd’. Die strijd werd afgedaan alsof het er een was tussen David (de Vlaamse regering) en Goliath (3M): de vervuiler zou betalen. Het totale kostenplaatje voor de saneringswerken beloopt 570 miljoen Euro. Toby De Backer gaf als besluit aan de vergadering mee: ‘Nooit meer een crisis als Zwijndrecht. Internationale samenwerking in de strijd tegen alles wat de volksgezondheid in gevaar brengt moet aangepakt worden.’ Onze manier van aanpak van PFAS, Asbest, bodemverontreiniging en circulariteit moeten wij exporteren naar het buitenland.
Hierbij de grafische samenvattende voorstelling die ‘live’ tijdens de speeches werd gemaakt.
De organisatoren van dit tweedaags congres werden overstelpt met inschrijvingsaanvragen. Een zaal met dubbele capaciteit van wat nu voorzien is, had gemakkelijk kunnen worden gevuld.
Ivo VAN DE KORPUT.
(*) Vestar congrescentrum is gebouwd volgens de allernieuwste eco-normen. Alle verwarming en koeling gebeurt via geothermie (150m diep). Het gebouw is CO2 neutraal en draait grotendeels op zonnepanelen. Met de topisolatie, groendaken, waterrecuperatie en daglichtgestuurde domotica zijn dus alle mogelijke duurzame technieken in dit gebouw verwerkt.
