800 activiteiten in 213 gemeenten op Open Monumentendag met Mechelen als gaststad
MECHELEN – De Vlaamse erfgoedverenigingen, lokale besturen en vrijwilligers hebben de laatste maanden niet stilgezeten. Samen hebben ze 800 activiteiten in petto voor de bezoekers van Open Monumentendag nu zondag 11 september. In 70 procent van de Vlaamse gemeenten valt er iets te beleven.
Matthias Diependaele (N-VA), Vlaams minister van Onroerend Erfgoed: ‘Stenen vertellen een verhaal. De Vlaamse identiteit moeten we koesteren en doorgeven aan andere generaties. Het thema, duurzaamheid, is actueler dan ooit. Erfgoed is per definitie duurzaam. Het gaat over energiezuinigheid. Schoonheid verzoenen met duurzaamheid zal de uitdaging zijn.’
Diependaele kondigde twee maatregelen vanuit de Vlaams regering aan die moeten bijdragen tot een duurzamer, energiezuinigere isolatie en verwarming/koeling van gebouwen met erfgoedwaarde. ‘We doen een onderzoek naar het CO2-arm-verwarmen en koelen van woningen met erfgoedwaarde en we lanceren in 2023 een specifiek erfgoedenergie-advies, aanvullend op de bestaande EPC’s. Zo kunnen eigenaars van een beschermde woning advies van een expert krijgen over hoe hun woning energiezuiniger te maken.’
Mechelen is de gaststad van Open Monumentendag. Koen Anciaux (Open Vld): ‘Om dat te vieren organiseren we voor het eerst een nocturne op zaterdagavond. Dan kan je tussen 20 en 23 uur op acht monumentale locaties gratis komen genieten van verschillende optredens. Op zondag kan je veertien verschillende monumenten bezoeken. Ik stip er drie aan: Cinema Lumière in de Oude Stadsfeestzaal, de monumentale fabrieksgebouwen van het Zegel – die uitzonderlijk en eenmalig te bezoeken zijn voor de herbestemming komt tot kantoren -, en Predikheren, de nieuwe stadsbibliotheek.’
Ook het aartsbisschoppelijk paleis (zie foto), waar het programma werd voorgesteld, opent uitzonderlijk haar deuren. Dat wordt al 200 jaar beheerd door het provinciebestuur. Gedeputeerde Mireille Colson (N-VA): ‘Het paleis is uniek in zijn soort. Sinds 2008 investeren we in een gefaseerde restauratie. In 2019 werd de tuin hersteld naar de toestand van 1835. Momenteel krijgen de gevels hun subtiele kleurenpalet terug. Die werken moeten volgend jaar beëindigd zijn. Nadien – in 2024 – worden de werken afgerond met de restauratie van het interieur.’
Het is uiteraard onbegonnen werk om alle monumenten en activiteiten rond Open Monumentendag toe te lichten. Toch een kleine greep. Er is de voorbije jaren op veel plaatsen werk gemaakt van de herbestemming van kerken en oude industriële gebouwen. Je kan zondag projecten ontdekken in alle fases van het proces: van de eerste plannen en participatietrajecten (bijvoorbeeld in de Sint-Martinuskerk in Zwijndrecht en de Meurop-site in Rijmenam) tot het resultaat (bijvoorbeeld vier kerken op een rij in Lier). Verschillende monumenten tonen hun pas afgewerkte restauratieprojecten (de Atoomwijk in Mol, het stadhuis in Antwerpen,…). In De Hofkamer in Antwerpen viert men de 250ste verjaardag van de klok. Het volledige programma vind je op www.openmonumentendag.be
Edwin MARIËN
Foto Stefan DEWICKERE